Deniz tuzu dünyanın her yanında antik dönemlerden beri kullanılıyor ve günümüzde de mutfakta en çok tercih edilenler arasında. Bazı insanlar onun diğer tuz türlerinden daha sağlıklı olduğuna ve faydalar sağladığına inanıyor ancak bu faydaları destekleyecek çok az araştırma var. Eldeki bilgilere kısaca bir göz atarak başlayalım.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Her bireyin beslenme ihtiyaçları ve çeşitli besin gruplarına gösterdiği tolerans ve hassasiyet kendi metabolizma işleyişine göre farklılıklar gösterebilir. Olası risk durumlarına karşın sağlığınızı ilgilendiren her türlü konuda mutlaka uzman görüşüne başvurun.
İçindekiler
Deniz tuzu ile sofra tuzunun karşılaştırılması
Deniz tuzunda temel olarak sodyum klorür bulunur ve bu bileşen bedende sıvı dengesi ile tansiyonun yönetimine yardımcı olur.
Minimum miktarda işlendiği için potasyum, demir ve kalsiyum gibi minerallere sahiptir. Bu nedenle genelde sofra tuzundan daha besleyici olarak görülür. Zira sofra tuzu parçalarına ayrılmıştır ve besin değerlerinin büyük kısmı alınmıştır.
Ancak deniz tuzundaki besinler sadece eser miktarda olurlar. Gıdalardan alacağınız potasyum, demir, kalsiyum veya magnezyum miktarına yaklaşmak için çok fazla miktarda tuz tüketiyor olmanız gerekir.
Deniz tuzunun granülleri sofra tuzundan daha büyüktür. Bunun sonucunda sofra tuzu çay kaşığı başına 2300 mg sodyum sağlarken, deniz tuzu 2000 mg kadar sodyum sağlar.
Çünkü bir çay kaşığına dolabilecek deniz tuzu granülleri daha az sayıda olur. Yoksa iki üründeki sodyum miktarı farklı değildir.
Yine de pek çok insan bu ayrımın farkına varmaz ve deniz tuzunun sofra tuzundan daha sağlıklı olduğunu düşünür. Bunun sonucunda daha fazla tüketir ve bu da yüksek tansiyona ve kalp hastalıkları riskinde artışa sebep olur. Ancak tükettiğiniz sodyum miktarı önerilen miktarı veya şahsi toleransınızı aşarsa, sofra tuzu yerine deniz tuzu kullanmanızın bir anlamı kalmaz. Hatta bazı insanlar aynı aromayı yakalamak için deniz tuzunu sofra tuzundan daha fazla koymak zorunda kalıyorlar.
Muhtemel faydaları
Tuz yani sodyum klorürün bedende bazı önemli işlevleri vardır ve sağlıklı kalmak için onu gıdalardan almak gerekir. Bazı insanlar deniz tuzunun bazı ek faydaları olduğunu söylüyor. Ancak bunların ardında güçlü bilimsel araştırmalar yok. Aşağıda ona dair bazı iddialar mevcut.
- Hidrasyon, tansiyon ve daha fazlası: Tuz genel olarak yeterince sulu kalmanıza ve tansiyon düzeyinizi korumanıza yardımcı olur. Sodyum sıvı dengesinde önemli bir rol oynadığından onu yeterince tüketmemek özellikle yüksek yoğunluklu egzersizler esnasında dehidrasyona sebep olur.
Bedeninizde doğru bir sıvı dengesine sahip olmak sağlıklı bir tansiyona sahip olmak için önemlidir. Bu nedenle tuzu çok az veya çok fazla tüketmeniz bu konuda hassas olanlarda tansiyonda değişimlere sebep olur. Deniz tuzu tüketmek sodyum ihtiyaçlarınızı karşılayabilir ancak sodyumu pek çok gıdadan almak da mümkündür.
- Sindirim: Bazıları deniz tuzunu ılık suyla tüketmenin sindirime yardımcı olduğunu düşünüyor. Klorür mide asidi üretimi için gereklidir ve sodyum klorür de sindirim esnasında gıdaların bağırsaklara taşınmasına ve emilimine yardımcı olur. Bu nedenle yeterince tuz tüketmek optimum sindirim sağlığı için önemlidir.
Yapılan bir çalışmada kolonoskopiye hazırlanan 54 kişide tuzlu su içmenin etkileri incelenmiş. Belli yoga duruşlarını yapanlar 4.5 gram tuzla hazırlanmış 480 ml kadar su içmişler ve işlemden önce tuvalete çıkabildikleri görülmüş. Ancak bunun sadece tuzlu sudan mı kaynaklandığı tam olarak belli değil.
Deniz tuzlu su tüketmek bazı durumlarda sindirime yardımcı olabilir ancak sürekli içmek çok fazla tuz almanıza sebep olur. Diğer kaynaklardan aldığınız yeterince sodyum muhtemelen sindirimi sürdürmek için yeterli olacaktır.
- Cilt sağlığı ve inflamasyonu: Deniz tuzu banyosu yapmanın cilt kuruluğunu ve inflamasyonu azaltabileceği söyleniyor.
Egzama üzerine yapılan araştırmalarda banyo suyuna 1 bardak tuz eklemenin egzama belirtilerine iyi gelebildiği belirtiliyor. Ancak tuzlu banyonun cilt inflamasyonu üzerindeki etkisinin nasıl olduğu tam olarak bilinmediği gibi özellikle deniz tuzunun etkilerine dair de özel bir çalışma yok.
Başka bir çalışmada ise cilt kuruluğu olanlarda Lut Gölü’nden elde edilen tuzlarla hazırlanmış solüsyonlarda banyo yapmanın cildin nemlenmesine yardımcı olduğu ve sertliğini azalttığı belirtiliyor. Bununla birlikte özellikle Lut Gölü tuzunun temel faydasının tuzdan değil, içeriğindeki yoğun magnezyumdan kaynaklanabileceği belirtiliyor.
Bir diğer çalışmada ise beden ve ciltte daha fazla sodyum klorür olmasının kuru ve kaşıntılı deri ile kendini gösteren inflamatuar tepkileri tetikleyen bağışıklık hücrelerinin miktarını arttırabildiği görülüyor.
Bu çelişkili bulgular nedeniyle deniz tuzunun cilt tahrişine iyi gelmesinin temel sebebinin tuz değil de mineral içeriği olduğu düşünülebilir. Deniz tuzunun magnezyum bakımından zengin olması nedeniyle banyo sularına eklenmesi anlamlı olabilir.
Çok fazla tuzun zararları
Deniz tuzu gıdalara aroma katar ve bazı besin dışı faydaları da olabilir ancak aşırı tüketimden kaçınmak gerekir. Tuz bakımından zengin işlenmiş gıdaları çok tüketmek de fazla tuz almanıza sebep olabilir.
Sodyumun fazla tüketiminin yüksek tansiyon, osteoporozis, böbrek taşları ve başka sağlık problemleri ile bağlantısı vardır. Bu nedenle deniz tuzunu diğer tuzlar yerine tüketseniz bile özel bir faydası yoktur ve diğer tuzlar gibi ölçülü şekilde tüketilmesi gerekir.
Ayrıca böbrek hastalıkları, yüksek tansiyonu ve kalp problemleri olanların deniz tuzu veya diğer tuzların alımları konusunda çok dikkatli olmaları gerekir. Deniz tuzu çok az işlenmiş bir tuz türüdür ve her türlü yemeğe katılabilir. Yeterince sodyum almak sıvı dengesi ve sindirim için önemlidir ancak sodyum ihtiyacı için illa ki deniz tuzu tüketilmesi de gerekmez.
Deniz tuzunu mutfak dışında banyo suyunuza ekleyebilir ve cilde faydalarından yararlanabilirsiniz. Ancak bu faydaları destekleyecek çok sayıda çalışma yok. Genel olarak deniz tuzu pek çok şekilde kullanılabilir ancak sağlık için çok büyük farklar yarattığı da düşünülmemeli.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Her bireyin beslenme ihtiyaçları ve çeşitli besin gruplarına gösterdiği tolerans ve hassasiyet kendi metabolizma işleyişine göre farklılıklar gösterebilir. Olası risk durumlarına karşın sağlığınızı ilgilendiren her türlü konuda mutlaka uzman görüşüne başvurun.
Kaynak: healthline
İlginizi çekebilir: Zerdeçal, kilo vermeye yardımcı olur mu?
