Diş çürüğü veya kısaca adıyla çürük, dişte oluşan deliklerdir. Bu çürükler küçük halde başlarlar ve tedavi edilmeden bırakıldıklarında aşama aşama daha büyük hale gelirler. Çoğu çürük başlarda ağrı yapmadığı için bir sorun olduğunu fark etmek de zordur. Düzenli diş doktoru ziyaretleri ile çürükleri erkenden tespit etmeniz mümkündür. Diş çürüklerinin dünyada en yaygın olan sağlık problemleri arasında olduğu belirtiliyor ve dişi olan herkeste, bebekler de dahil olmak üzere, ortaya çıkabilirler.
Çürüğünüzün olduğunu görmek şaşırtıcı olabilir. Bu özellikle de dişlerini düzenli olarak temizleyenler için geçerlidir. Ancak hekiminiz çürük olduğunu söylediyse, bunu tedavi etmenin ve yenilerin oluşmasına engel olmanın yolları vardır.
İçindekiler
Diş çürüklerinin belirtileri
Diş çürüğünün belirtileri, çürüğün derecesine göre değişeceklerdir. Bunlar arasında şunlar mevcut:
- Diş hassasiyeti
- Diş ağrısı
- Dişte görünür delikler
- Dişlerde siyah veya beyaz lekeler
Diş çürüklerinin sebepleri
Diş çürükleri dişlere yapışan plaklardan kaynaklanırlar ve bu plaklar şunlardan oluşurlar:
- Bakteriler
- Salya
- Asit
- Gıda parçacıkları
Herkesin ağzında bakteriler vardır. Şekerli şeyler yiyip içtikten sonra ağzınızdaki bakteriler şekeri aside dönüştürür. Şekerli yedikten sonra dişlerinizde plaklar oluşmaya başlar. Bu nedenle dişleri düzenli fırçalamak önemlidir.
Plaklar dişlerinize yapışırlar ve bu plakların içindeki asitler diş minesini yavaş yavaş erozyona uğratırlar. Mine serttir ve dişleri çürüklerden koruyan koruyucu bir katmandır. Ancak mine zayıflarsa, çürük riski artar.
Herkeste diş çürüğü riski vardır ancak bazı insanlarda risk daha fazladır. Risk faktörleri şöyle:
- Çok fazla şekerli ve asidik gıda ile içecek tüketmek
- Dişleri fırçalamamak gibi kötü ağız hijyeni uygulamaları
- Yeterince florür almamak
- Ağız kuruluğu
- Anoreksiya ve blumiya gibi yeme bozuklukları
- Reflü hastalığı
Çürükler arka dişlerde daha çok ortaya çıkarlar. Bu dişlerin gıda parçacıklarını hapseden girintileri vardır. Ayrıca bunlara ulaşmak da fırçalama esnasında daha zordur.
Diş çürükleri için tedavi seçenekleri
Eğer dişinizde hassasiyet veya ağrı varsa bundan doktorunuza bahsetmelisiniz. Basit bir ağız muayenesi ile çürüme tespit edilebilir. Ancak bazı çürükler gözle muayenede görünmeyebilirler ve bu nedenle diş röntgeni istenebilir.
Tedavi seçenekleri çürüğün şiddetine bağlıdır. Bazı yöntemler şöyle:
Dolgu: Küçük bir matkap kullanılarak dişteki çürümüş kısım çıkartılır. Sonrasında bu bölgeye gümüş, altın veya kompozit reçine gibi malzemeler ile dolgu yapılır.
Kaplama: Daha yoğun çürüklerde dişin üst kısmına kaplama yapılabilir. Bu işlem başlamadan önce dişin çürüyen kısmı temizlenir.
Kanal tedavisi: Diş çürümesi sinirlerin ölmesine sebep olduğunda, dişi kurtarmak için kanal tedavisi uygulanacaktır. Bu işlemde sinir dokusu, kan damarları ve tüm çürümüş bölgeler çıkartılırlar. Sonrasında enfeksiyon kontrolü yapılır ve gerekirse köke ilaç uygulanır. Sonrasında diş doldurulur ve kaplama da eklenebilir.
Erken dönem tedaviler: Doktorunuz diş çürüğünün erken dönemde olduğunu tespit ederse, diş minesinin onarımı ve daha fazla aşınmasının önüne geçmek için florür tedavisi uygulanabilir.
Ağrı ile başa çıkmak
Diş çürümesi hayli ağrı yapabilir. Bu nedenle doktor randevunuz gelene kadar bu ağrıyı geçirmek isteyebilirsiniz. Geçici fayda sağlayacak bazı şeyler şöyle:
- Ağzınızı temiz tutmak: Fırçalamaya devam etmelisiniz.
- Ağrı kesiciler: Reçetesiz ağrı kesicilere dair doktorunuza danışabilirsiniz.
- Yediklerinize dikkat etmek: Aşırı sıcak ve soğuk gıda ile içeceklerden uzak durmalısınız.
Diş çürüklerinin komplikasyonları
Diş çürüğü tedavi edilmezse çeşitli komplikasyonlara sebep olabilir. Bunlar arasında şunlar var:
- Devam eden diş ağrısı
- Diş apsesi, iltihap oluşturduğu için kana karışabilir ve sepsise sebep olabilir
- Enfekte dişin çevresinde iltihaplanma
- Dişin kırılma ve yutulma riskinde artış
- Gıdaları çiğnemekte zorlanma
Ayrıca doktora gitmeyi geciktirirseniz dişlerinize geri döndürülemez hasarlar da gelebilir. Bu noktada tek çözüm köprü veya implant ile dişin yerine yapay bir diş koymaktır.
Diş çürüklerini önlemek
Diş çürükleri yaygın bir ağız problemidir ancak aşağıdakileri yaparak riski azaltabilirsiniz:
- Dişlerinizi günde en az iki defa florürlü macun ile fırçalayın
- Her gün en az bir defa diş ipi ile temizlik yapın
- Daha az şekerli ve asidik şey tüketin
- Öğünler arasında atıştırmalık tüketmeyin
- Dişlerinize koruyucu bakım uygulatın
Ayrıca aşağıdaki gıdalar diş çürümesini önlemeye yardımcı olabilirler:
- Lif zengini meyve ve sebzeler
- Kalsiyum zengini gıdalar
- Şekersiz sakızlar
- Şekersiz çay içmek
- Florürlü su tüketmek
Ayrıca diş hekiminizi düzenli diş temizliği için yılda iki defa ziyaret etmeyi unutmayın. Böylece herhangi bir sorun ortaya çıkarsa tedavi olabilirsiniz ve gelecekteki diş problemlerinden uzak kalabilirsiniz.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
Kaynak: healthline
İlginizi çekebilir: Diliniz bütünsel sağlığınız hakkında ne söylüyor?
