Aronya, bilimsel adıyla aronia melanocarpa, son yıllarda özellikle sağlıklı yaşam bilincinin artmasıyla popülerleşmeye başlayan bir meyve türü. Kuzey Amerika kökenli bu meyve, ‘kara mersin’ olarak da anılıyor. Bu nedenle yaban mersini ile karıştırılsa da ikisi farklı meyve. Özellikle antioksidan zengini olması ile ‘süper’ gıda olarak değerlendirilen aronya veya chokeberry, güçlü bir sağlık destekçisi. Ayrıca, tarımın yeni yıldızı olarak da hem üreticilerin hem tüketicilerin göz bebeği olmuş durumda. Peki, aronyanın faydaları nelerdir, yetiştirilme koşulları nasıldır, botanik özelliklerinde neler var, gelin yakından bakalım.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Her bireyin beslenme ihtiyaçları ve çeşitli besin gruplarına gösterdiği tolerans ve hassasiyet kendi metabolizma işleyişine göre farklılıklar gösterebilir. Olası risk durumlarına karşın sağlığınızı ilgilendiren her türlü konuda mutlaka uzman görüşüne başvurun.
İçindekiler
Aronyanın yükselişi: Botanik özellikleri ve yetiştirilme koşulları
Aronya, odunsu, çok yıllık, çalı formunda bir bitkidir. En bilinen türleri arasında Aronia melanocarpa (kara aronya), Aronia arbutifolia (kırmızı aronya) ve Aronia prunifolia (mor aronya) yer alır. Üzümsü bir meyvedir, ufak tane tane bir yapısı vardır. Boyu 2 metreye kadar ulaşabilir. Bahar aylarında yapraklanmaya, Nisan-Mayıs aylarında ise çiçeklenmeye başlar.
Meyveleri, Ağustos gibi olgunlaşmaya başlar, genellikle Eylül ayının başlarında en iyi şekilde hasat edilebilir ve meyveler, bitkinin üzerinde uzun süre dayanıklı kalabildiğinden hasat süresi bir ayı bulabilir.
Soğuğa dayanıklı bir bitkidir, bu nedenle don olaylarından, çetin hava şartlarından genellikle zarar görmez. Aronya çalıları, genellikle kısmi gölge veya tam güneş alan yerlerde iyi gelişir ve asidik ile hafif alkalin toprakları tercih eder, çok kuru topraklarda iyi yetişmesi güçtür.
Genellikle Kuzey Amerika’da yetiştiriciliği yapılır ve en iyi verim alınan bölgelerden biri de burasıdır. Öte yandan, Kanada, Rusya, Polonya gibi ülkelerde de yetiştirilmektedir.
Aronyanın faydaları nelerdir?
Tam bir şifa meyvesi olarak görülen aronya, içeriğindeki pek çok faydalı bileşen sayesinde bütüncül iyi oluşu desteklemeye yardımcı olur. En önemli özelliklerinden biri antioksidan zengini olmasıdır. Bu küçük meyvenin içerdiği yüksek miktardaki antosiyaninler, proantosiyanidinler ve flavonoidler anti-inflamatuar özellikleri sayesinde, pek çok kritik rahatsızlığın önlenmesinde rol oynar.
Bilimsel araştırmalar, aronya meyvesinin kanser önleyici özelliklere sahip olduğuna, meme kanseri, pankreas kanseri ve kolon kanseri gibi kanser türlerinin önlenmesinde ve tedavi edilmesinde rol oynadığına dikkat çekiyor.
Öte yandan, aronya meyvelerindeki polifenollerin bağırsak mikrobiyotasının büyümesi üzerinde uyarıcı bir etkiye sahip olduğunu gösteren çalışmalar da mevcut. Bu nedenle, sağlıklı sindirim ve düzenli bağırsak hareketleri için aronya tüketmek önemli bir yere sahip.
Kalp sağlığı açısından da oldukça faydalı olan aronyanın kolesterolü ve kan basıncını azalttığını gösteren çalışmalar da mevcut.
Sonuç olarak bütüncül sağlığı pek çok açıdan destekleyen aronyayı, beslenme düzenine eklememek için hiçbir sebep yok demek mümkün. Peki, aronyayı nasıl tüketebiliriz, aronya tüketmenin yolları neler?
Aronya tüketmenin yolları
İlk ve en kolay yollardan biri aronyayı meyve olarak yani çiğ haliyle tüketmek. Taze olarak aronyayı öğünlerinize ekleyebilir veya kurusunu atıştırmalık olarak tüketebilirsiniz. Meyve suyu olarak sıvı formda alabilir ya da taze halini içeceklerinizi tatlandırmak için kullanabilirsiniz. Kek, turta gibi hamur işlerine ekleyebilir, pişmiş olarak yiyebilirsiniz. Reçel formunda satın alabilir veya kendi tarifinizi oluşturabilirsiniz. Ayrıca, çay olarak da piyasada satılan formlarını bulabilirsiniz.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Her bireyin beslenme ihtiyaçları ve çeşitli besin gruplarına gösterdiği tolerans ve hassasiyet kendi metabolizma işleyişine göre farklılıklar gösterebilir. Olası risk durumlarına karşın sağlığınızı ilgilendiren her türlü konuda mutlaka uzman görüşüne başvurun.
İlginizi çekebilir: Süper gıdalar nelerdir: Besleyici değeri yüksek, antioksidan ve anti-yaşlanma özellikli süper besinlerle tanışın
