Trüf mantarı ve yağı son zamanların en fazla ilgi çeken konuları arasında. Peki trüf mantarı nedir? Adından da anlaşılacağı üzere bir mantar türü olan trüf, “siyah elmas” olarak da anılmakta. Çünkü oldukça pahalı. Trüf, meşelik alanlarda ve meşe ağaçlarının köklerinde, toprağın içinde yetişen bir mantar. Anavatanı Akdeniz bölgesi olmakla beraber dünyanın birçok bölgesinde bulunabilir. Trüf mantarı nedir, trüf mantarının faydaları nelerdir, trüf mantarı nerede bulunur, trüf mantarı yetiştiriciliği nasıl yapılır gibi konuyla ilgili tüm merak ettikleriniz için yazımızı okumaya devam edin.
İçindekiler
Trüf mantarı nedir?
Öncelikle trüf mantarı nedir, açıklayalım. Trüf mantarı, toprağın derinliğinde yetişen, kokulu ektomikoriza cinsi bir mantardır. Tıpkı patates gibi yer altında, özellikle meşe ve kestane ağaçlarının köklerinde yetişir. Bunun nedeni kökleri emerek ihtiyacı olan şeker ve organik asitleri sağlamasıdır. Trüfün görüntüsü taşa benzer ve sert bir yapısı vardır. Pişirildiğinde de çok sulu bir kıvam almaz.
Trüf mantarı yetişirken hassas bir doğal dengeye ihtiyaç duyar. Yaz sağanakları, gerekli nemi sağladığı için trüf yetiştiriciliği konusunda önemlidir. Çok kuru geçen yaz ayları trüfün kurumasına neden olabilir.
İnsanların trüf mantarı konusunda merak ettiği şeylerden biri de trüf mantarı ormanda nasıl bulunur sorusu. Trüf mantarı yer altında yetiştiği için trüf toplamak, özel bir uzmanlık gerektirir. Hatta bunun için koku alma yeteneği yüksek, özel yetiştirilmiş köpek ve domuzlar kullanılır.
70’e yakın çeşidi olduğu bilinen trüf mantarı, pek çok yerde de yetişse de en değerli türleri başta Fransa olmak üzere İtalya, İspanya, Hırvatistan gibi ülkelerde üretilir. Özellikle Fransa’da trüf mantarı yetiştiriciliği son derece yaygın bir iş koludur. Peki trüf mantarı Türkiye’de nerede yetişir? Trüf ülkemizde özellikle Güneydoğu Anadolu’da, Kuzey Anadolu ve Trakya bölgelerinde yetişir. Elazığ’da da yetiştirildiği bilinen bu mantara Güneydoğu Anadolu’da “keme” ve “domalan mantarı” da denmekte…
Trüf mantarı yetiştiriciliği nasıl yapılır?
Trüf mantarını yetiştirmek kolay olmadığı ve hassas bir denge gerektirdiği için bu kadar pahalı ve kıymetlidir. Bu mantarın yetiştirilebilmesi için öncelikle topraktaki ağaçsı bitkiler ve otsu bitkiler temizlenmeli, istenmeyen kökler çıkarılmalıdır. Elde edilen yumuşak toprak 20-25 cm derinlikle sürülmeli ve yabani otlardan arındırılmalıdır. Yetiştirilecek trüf mantarı türüne göre gerekli mevsim koşulları sağlanmalıdır. İlk kez trüf mantarı yetiştirecek kişilere genelde karasal iklime uygun yaz trüfleri önerilir.
Trüf mantarı toprağın derinliğinde yetiştiği için fidanlar ortalama 20-30 cm boyutundaki küp çukurlara ekilir. 2-3 litrelik can suyu verilerek ilk ekim işlemi yapılır. Ekim sırasında özellikle dikkat edilmesi gereken şey, fidanların yağmur suyunu tutmasını sağlayacak çanaklar için toprakla doldurulmasıdır. Fidanların korunması için plastik fileler de kullanılabilir.
Trüf mantarı nasıl tüketilir?
Ceviz büyüklüğünde ve yaklaşık 100 gram ağırlığında olan trüf mantarı, en yoğun tadını tazeyken sunar. Son derece pahalı olduğu için bu besinden maksimum lezzet alabilmek adına toplandıktan sonraki 5 gün içinde tüketilmesi önerilir. Trüf mantarı ayrıca bir kavanozda, buzdolabında saklanmalı ve su ile temas ettirilmemelidir.
Trüf mantarını omletin üzerine rendeleyerek tüketebilirsiniz. Yağın aromayı hapsetmesi sebebiyle yağ, krema, yumurta içeren yemeklerde de sıkça kullanılır. Bunların dışında salatalarda, et yemeklerinde, kömürde pişirerek ya da füme olarak da tüketilebilir.
Trüf mantarının faydaları nelerdir?
Trüf mantarı nedir, artık biliyoruz. Son zamanlarda dünya mutfağında büyük ilgi gören bu mantar türü, şeflerin ve yemek severlerin favorisi konumunda. Trüf mantarının siyah trüf, beyaz trüf, yaz trüfü, kış trüfü gibi birçok farklı türü bulunuyor. Her biri lezzet, görünüm ve fiyat açısından küçük farklılıklara sahip. Trüf mantarları güçlü ve keskin aromalarına ek olarak oldukça besleyici ve bir dizi güçlü sağlık etkisi ile ilişkilendiriliyor. İşte trüf mantarının faydaları.
Önemli besinler açısından zengin
Trüf mantarı etkileyici bir besin profiline sahip. Çünkü birçok önemli vitamin ve mineral bakımından son derece zengin. Karbonhidrat, protein ve lif bakımından yüksek ve hem doymuş hem de doymamış yağ asitlerinin yanı sıra C vitamini, fosfor, sodyum, kalsiyum, magnezyum, manganez ve demir gibi mikro besinler içeriyor. Araştırmalar ayrıca trüf mantarının vücudunuzun ihtiyaç duyduğu 9 temel amino asidin tamamını sağlayan eksiksiz bir protein kaynağı olabileceğini gösteriyor.
Trüf mantarının bu değerli besin profilinin farklı türlere göre değişebileceğini unutmayın. Örneğin, araştırmalar beyaz trüflerin protein, yağ ve lif bakımından siyah trüf gibi diğer türlere göre daha yüksek olduğunu göstermekte.
Harika bir antioksidan kaynağı
Trüf mantarı, serbest radikallerle savaşmaya ve hücrelerinizdeki oksidatif hasarı önlemeye yardımcı olan antisokidanlar bakımından son derece zengindir. Araştırmalar, antioksidanların sağlığınızın birçok yönü için önemli olduğunu; hatta kanser, kalp hastalığı ve diyabet gibi kronik hastalıklar açısından mevcut riskleri düşürmekle bağlantılı olabileceğini gösteriyor.
Kesin miktarlar farklı trüf mantarı türleri arasında değişebilse de, trüf mantarlarının C vitamini, likopen, gallik asit ve homojentisik asit gibi antioksidanlar içerdiği biliniyor. Antioksidan içeriği nedeniyle, test tüpü çalışmaları, hem siyah hem de beyaz trüf mantarlarının kanser hücrelerini öldürmeye ve iltihabı azaltmaya yardımcı olabileceğini ortaya koyuyor. Elbette kesin yorumlar için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var…
Antibakteriyel özelliklere sahip
Trüf mantarı, zengin besin içeriğine ek olarak belirli bakteri türlerinin büyümesini azaltmaya yardımcı olabilecek antimikrobiyal özelliklere de sahip olabilir. Bir test tüpü çalışması, çöl trüf mantarlarından elde edilen ekstraktın “staphylococcus aureus” isimli bir bakteri türünün büyümesini % 66’ya kadar engellediğini gösterdi. Bu bakteri, insanlarda çeşitli hastalıklara neden olabilir. Bununla birlikte, diğer trüf mantarı türlerinin antibakteriyel etkilerini ölçmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var.
Kanser hücrelerini öldürmeye yardımcı
Kanıtlar henüz test tüpü çalışmalarıyla sınırlı olsa da, bazı araştırmalar trüf mantarlarının güçlü antikanser özelliklere sahip olabileceğini gösteriyor. Örneğin, bir test tüpü çalışması, farklı trüf mantarı türlerinden ekstrakte edilen bileşiklerin karaciğer, akciğer, kolon ve meme tümör hücrelerinin büyümesini engellemeye yardımcı olduğunu ortaya koydu…
Enflamasyonu azaltmaya yardımcı
Trüf mantarının faydaları arasında gösterilen konulardan biri de bu. Enflamasyon, vücudunuzu enfeksiyon ve hastalığa karşı savunmaya yardımcı olan bağışıklık fonksiyonunuzun hayati bir parçası. Bununla birlikte, uzun vadede yüksek düzeyde inflamasyonun kronik hastalık gelişimine katkıda bulunduğu düşünülmekte. Buradan hareketle, bazı araştırmalar, trüf mantarlarının iltihabı hafifletmeye yardımcı olabileceğini ve dolayısıyla genel sağlık ve bağışıklığı desteklediğini öne sürüyor.
Diyetinize eklemeniz çok kolay
Trüf mantarı pahalı bir lezzet olsa da onu diyetinize eklemek sanıldığı kadar zor değil. Özel pazarlarda ve çevrimiçi perakendecilerde yaygın olarak bulunan siyah trüf mantarı, en yaygın çeşitlerden biri ve beyaz trüf gibi diğer türlerden çok daha uygun fiyatlı. Üstelik herhangi bir yemeğe eklemeniz gereken miktar da son derece az. Lezzetli, aroma dolu bir garnitür için salatalara, çorbalara veya ana yemeklere birkaç dilim trüf mantarı eklemeyi deneyin. Alternatif olarak, lezzetli bir dokunuş için favori tariflerinizde kullanmak üzere biraz trüf mantarını zeytinyağı veya oda sıcaklığındaki tereyağı ile karıştırabilirsiniz. Ayrıca soslar, makarnalar, risottolar ve et veya deniz ürünleri yemeklerine de trüf mantarı çok yakışır.
Trüf mantarı nedir, trüf mantarının faydaları nelerdir, açıklamaya çalıştık. Görüldüğü gibi trüf mantarı, çeşitli yemeklerde yaygın olarak kullanılan lezzetli bir mantar türü. Farklı tat ve aromalarına ek olarak oldukça besleyici, antioksidanlar açısından zengin ve antibakteriyel, antikanser ve antienflamatuar özelliklere sahip olabilir.
Yine de, mevcut araştırmalar çoğunlukla konsantre trüf özleri kullanılan test tüpü çalışmaları ile sınırlı, bu nedenle bu faydalı özelliklerin sağlığınızı nasıl etkileyebileceği tam olarak belli değil.
Uplifers Sağlıklı Beslenme koleksiyonunu incelemek ve ürünleri satın almak için tıklayın.
İlginizi çekebilir: Türkiye’de yetişen yenilebilir mantar çeşitleri
