Toprak, kayaların ve organik maddenin yüzyıllar boyunca çeşitli etkenlerle parçalanıp ayrılmasıyla meydana gelir. Toprak, içinde geniş bir canlılar alemi barındırır ve bitkilere su ve besin maddesi sağlar, bitkiler için durak vazifesi görür. 1 gram toprak içerisinde on bin farklı canlı türü vardır. Diğer bir ifadeyle bir çay kaşığı toprak içerisindeki canlı sayısı yeryüzündeki insan sayısının 1,5 katıdır.
Topraklar başlıca dört ana bileşenden oluşurlar: İnorganik mineraller, organik maddeler (ölmüş bitki ve hayvan artıkları), su ve hava. TEMA Vakfı verilerine göre bitkilerin yetişmesine uygun, ideal (model) bir toprağın %45’i mineral, %25’i hava, %25’i su ve %5’i organik maddeden oluştur.
Toprağın büyük bölümünü oluşturan ve inorganik (canlı olmayan veya bir canlı tarafından üretilmemiş) mineral kısım, fiziksel ve kimyasal özellikleri bakımından topraktan toprağa değişiklik gösterir. Toprağın mineral bölümü, ana kayanın hemen üstündeki, taşlı ve kaba taneli yapıdaki ana materyalin gevșeyip parçalanması ve ayrıșmasıyla olușur. Bu süreçte önce birincil mineraller (feldispat, kuvars, mika vb.) olușur, daha sonra birincil minerallerin ayrıșması ile silikat, kil ve demir oksit gibi diğer mineraller olușur. Minerallerin çeșidi ve topraktaki oranları, toprağın rengini ve dokusunu etkiler.
Toprağın mineraller dıșında katı kısmını olușturan diğer bir madde organik maddedir. Toprağın en küçük orandaki unsurunu olușturan organik madde toprak için yașamsal bir öneme sahiptir. Organik madde yalnızca toprak organizmalarının besin ve enerji kaynağı olmayıp ara ve son ürünleri ile toprağın biyolojik ve kimyasal, hatta fiziksel özelliklerini etkileyen en önemli maddedir. Toprağın organik maddesinin %85’ini bitkiler, %10’unu bitki kökleri, %5’ini ise toprak canlıları (mantarlar, mikroorganizmalar, solucanlar, farklı hayvan türleri ve akarlar) oluşturur.
Toprak, oluşumu, özellikleri, kullanımı ve korunması ile her geçen gün önem kazanan taşkürenin önemli bir parçasıdır.
Sevgiler…
Kaynak:
1. https://sorhocam.com/uploads/docs/toprak-biyolojisi-44851.pdf Erişim tarihi: 27.07.2021.
2. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1012963 Erişim tarihi: 27.07.2021.
3. https://topraktema.org/media/1373/01-toprak-nedir.pdf Erişim tarihi: 27.07.2021.
İlginizi çekebilir: Tere bitkisinin sağlığınıza faydalarını biliyor musunuz?
