Kabızlık, son derece yaygın bir problem. Bu yüzden pek çok kişi kabızlık ilacı konusunda detaylı bilgi sahibi olmak isteyebiliyor. Hemen herkesin hayatının bir bölümünde yaşadığı kabızlık sorunu, bağırsak hareketlerinin zor olduğu veya normalden daha az sıklıkla gerçekleştiği anlamına gelebilir. Genellikle ciddi bir sorun olmasa da vücudunuz normale döndüğünde çok daha iyi hissedebilirsiniz. Bağırsak hareketleri arasındaki normal süre, kişiden kişiye değişebilir. Bazı insanlar günde üç kez tuvalete çıkarken bazıları için bu haftada bir kaç kez ile sınırlı olabilir. Üç günden daha fazla tuvalete çıkamadığınızda dışkınız sertleşebilir ve dışarı atılması zorlaşabilir.
Kabızlık aslında genelde kalın bağırsağı boşaltmada yaşanan zorluk nedeniyle ortaya çıkan bir şeydir. Bazı ev çözümleri ve yaşam tarzı değişiklikleri ile çoğunlukla çözülebilir. Elbette bazı durumlarda tıbbi müdahaleye de ihtiyaç olabilir. Kabızlık konusu hakkında daha detaylı bilgi sahibi olmak için yazımızı okumaya devam edin.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
İçindekiler
Kabızlık neden olur?
Bağırsaklarınızın ana görevi, sindirim sisteminizden geçen artık yiyeceklerin suyunu emmektir. Ardından vücuttan atılmak üzere atık oluştururlar. Bağırsak kasları ise bu atıkları ortadan kaldırılmak üzere rektumdan dışarı iter. Dışkı, bağırsakta çok uzun süre kalırsa, geçmesi zorlaşabilir.
Kötü ve sağlıksız beslenme alışkanlıkları sıklıkla kabızlığa neden olabilir. Dışkının yumuşak kalmasına yardımcı olmak için diyetinizde yeteri kadar lif ve su tüketimi olmasına dikkat edebilirsiniz. Lif açısından zengin besinler genelde bitkisel olanlardır. Lif, bu besinler aracılığıyla vücudunuza çözünür ve çözünmez formlarda gelir. Çözünür lif, suda çözülebilir ve sindirim sisteminden geçerken yumuşak, jel benzeri bir malzeme oluşturur. Çözünmeyen lif, sindirim sisteminden geçerken yapısının çoğunu korur. Her iki lif türü de dışkıyla birleşerek dışkının ağırlığını ve boyutunu artırırken aynı zamanda onu yumuşatır. Bu da rektumdan geçişini kolaylaştırır.
Stres ve yaşam rutininizdeki değişiklikler de bağırsak kası kasılmalarının yavaşlamasına neden olabilir. Kabızlığın yaygın nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Düşük lifli diyet; özellikle et, süt veya peynir bakımından yüksek diyetler,
- Dehidrasyon,
- Hareketsizlik,
- Tuvalete gitmeyi ertelemek,
- Seyahat veya yaşam rutini değişiklikleri,
- Çeşitli ilaçlar,
- Gebelik.
Bazen kabızlık sorunu, altta yatan tıbbi problemlere bağlı olarak da gelişebilir. Kabızlığa neden olabilecek bazı temel tıbbi problemleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- İnme, parkinson hastalığı ve diyabet gibi hastalıklar,
- Bağırsak tıkanıklığı, irritabl bağırsak sendromu (IBS) veya divertiküloz gibi kolon veya rektum ile ilgili sorunlar,
- Yetersiz çalışan tiroid bezi gibi hormonal problemler.
*Eğer geçmeyen bir kabızlık şikayetiniz varsa mutlaka bir uzmana başvurun. Doktorunuz altta yatan nedeni tespit edecek, size en uygun tedaviyi önerecektir.
Kabızlık belirtileri nelerdir?
Her insanın normal bağırsak hareketleri tanımı farklıdır. Bununla birlikte kabızlık sorununa işaret eden bazı belirtiler de vardır. Kabızlık belirtileri kısaca şu şekilde sıralanabilir:
- Haftada üçten az bağırsak hareketi,
- Sert ve kuru dışkılama,
- Bağırsak hareketleri sırasında zorlanma veya ağrı,
- Tuvalete çıktıktan sonra bile şişkinlik hissi.
Kabızlık için risk grupları
Kabızlık için kötü beslenmek ve hareketsiz bir yaşam tarzı benimsemek başlıca risk faktörleri olabilir. Ayrıca daha büyük risk altında olmaya sebep bazı durumlar ise şunlardır:
- 65 yaş ve üstü olmak: Bunun sebebi, yaşlı yetişkinlerin fiziksel olarak daha az aktif olması, altta yatan hastalıkları bulunması ve daha zayıf diyetler benimseme eğiliminde olması olabilir.
- Yatalak olmak: Omurilik yaralanmaları gibi belirli tıbbi durumları olanlar genellikle bağırsak hareketleri açısından zorluk çekebilirler.
- Hamile olmak: Hormonal değişiklikler ve büyüyen bebeğinizin bağırsaklarınıza yaptığı baskı kabızlığa neden olabilir.
Kabızlık nasıl teşhis edilir?
Kabızlıktan etkilenen birçok kişi beslenme programını değiştirerek, yaşamındaki hareketi artırarak veya reçetesiz satılan kabızlık ilaçları (laksatifler) kullanarak kendi kendini tedavi etmeyi seçer. Ama aslında bu tür ilaçlar doktora danışmadan 2 haftadan fazla kullanılmamalıdır. Aksi takdirde vücudunuz bağırsak işlevi için onlara bağımlı hale gelebilir.
Aşağıdaki durumlarda mutlaka doktorunuzla konuşmalısınız:
- Üç haftadan uzun süren kabızlığınız varsa,
- Dışkıda kan varsa,
- Geçmeyen karın ağrısı şikayeti yaşıyorsanız,
- Bağırsak hareketleri sırasında ağrınız varsa,
- Hızla kilo kaybediyorsanız,
- Bağırsak hareketlerinizde ani değişiklikler varsa.
Doktorunuz semptomlarınız, tıbbi geçmişiniz ve varsa kullandığınız herhangi bir ilaç veya altta yatan koşullar hakkında size doğru soruları soracaktır. Ardından gerekli görürse fiziki muayene, kan testleri ve tiroid fonksiyonunuzu kontrol etmek için çeşitli muayeneler isteyebilir. Şiddetli vakalarda, belirtilerinizin nedenini belirlemek için ek testler gerekebilir.
Kabızlık sorununu ortadan kaldırmak için altında yatan neden mutlaka tespit edilmelidir. Bu sayede tedavi olabilir, yaşam kalitenizi artırabilirsiniz.
Kabızlık nasıl tedavi edilir?
Beslenme alışkanlıklarınızı değiştirmek ve fiziksel aktivite seviyenizi artırmak kabızlığı tedavi etmenin en etkili yolları arasında olabilir. Ayrıca:
- Vücudunuzu susuz bırakmamak için her gün 2- 2,5 litre kadar su tüketin.
- Dehidrasyona neden olan alkol ve kafeinli içeceklerin tüketimini sınırlayın.
- Lif açısından zengin gıdalar içeren; sebze, meyve, tam tahıllar, fasulye, kuru erik gibi besinler bakımından zengin bir diyet benimseyin.
- Et, süt, peynir ve işlenmiş gıdalar gibi düşük lifli gıdaların aşırı tüketiminden kaçının.
- Haftada en az beş kez, günde 30 dakika hedefle orta düzeyde egzersiz yapmaya çalışın. Yürümeyi, yüzmeyi veya bisiklete binmeyi deneyebilirsiniz.
- Tuvalet ihtiyacı hissettiğinizde ertelemeyin.
- Dost bakteriler içeren yoğurt ve kefir gibi probiyotik besinler tüketin.
Kabızlık önleyici yiyecekler
Kabızlık sorunu yaşıyorsanız bağırsak hareketlerini destekleyen besinleri tüketerek bu sorunun semptomlarını hafifletebilir, kabızlığı giderebilirsiniz. Bu noktada en çok merak edilen şey, anında tuvalete çıkaran yiyecekler. İşte beslenmenize dahil etmeniz gereken besinlerden bazıları:
- Kayısı: Yüksek lif içeriği sebebiyle sindirimi destekleyen en etkili besinlerden biridir.
- Erik: Bağırsakları çalıştırma özelliğinin yanı sıra yine lif içeriği yüksek bir besindir.
- Muz: Yüksek miktarda lif içerdiği için bağırsakları uyarır ve harekete geçirir.
- Yulaf: Kabızlıkla birlikte hazımsızlık ve şişkinlik sorunlarına da iyi gelir. Suyu daha hızlı emmesi sebebiyle besinlerin bağırsaklardan geçişini kolaylaştırır.
- Ayrıca rezene çayı, beyaz lahana, incir, zeytinyağı, armut, pırasa gibi besinler de sindirimi destekleyen lif içerikli besinlerdir.
Kabızlık ilacı hakkında tüm merak edilenler
Uzun süre devam eden kabızlık sorununuz varsa doktorunuz size yardımcı olacak ilaçlar reçete edebilir. Müshil ilaçları, en yaygın tedavilerin başında gelir. En etkili müshil ilacını merak ediyorsanız, doktorunuza danışmalısınız. Kabızlık ilaçları fiyatları, kabızlık ilacı toz, magnezyum kabızlık ilacı gibi merak edilen konular için yine doktorunuzdan yardım alabilir, size önerdiği tedavi doğrultusunda bunlardan yararlanabilirsiniz.
Daha şiddetli bağırsak problemleri için manuel prosedürler, yavaş kasları yeniden eğitmek için terapi veya bağırsağın sorunlu kısmını çıkarmak için ameliyat gerekebilir. Yine de en doğru tedavi ve en etkili sonuç için uzman görüşü, olmazsa olmazdır.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
İlginizi çekebilir: Kabızlık kabusundan 5 adımda kurtulun
Kaynaklar: Mayo Clinic, Web Md, Healthline
