Fasya, her birimizin bedeninde, fonksiyonel 3 boyutlu kolajen matriks içeren, kesintisiz olarak başımızdan ayaklarımıza kadar tüm alanlarda yer alan, vücudumuzun tüm yapılarını çevreleyen ve bu yapılara nüfuz eden bağ dokudur.
Fasya, ana bileşen olarak kolajene sahip olduğundan, ligament ve tendonlara benzer, ancak konum ve fonksiyon bakımından farklılıklar gösterir. Ligamentler bir kemiği başka bir kemiğe, tendonlar kasları kemiklere bağlar, fasya ise kasları ve diğer yapıları (organlar, eklemler, sinir ağı, damar alanları…) çevreler.
Fasya, sağlık ve hastalık açısından neden önemlidir? Fasyanın klinik önemi nedir? Bunlar gibi sorulara şu yanıtı verebiliriz: Yapılan klinik çalışmalar; fasyal sürekliliğin çok önemli olduğunu, hareketsizliğin veya egzersizlerin azlığı ya da yokluğunun inflamasyonu (yangı) artırdığını göstermektedir. Kronik yorgunluk, fibromiyalji gibi rahatsızlıklar, ağrı, kronik rahatsızlıklar (ör., kalp hastalığı, diabetes mellitus, Kronik Obstruktif Akciğer Hastalığı (KOAH)), fasya ve fasyal sürekliliğin akışında bozuklukla yakından ilgilidir.
Fasya: Bilgi aktarımı, savunma, destek, yenilenme, bariyer oluşturma ve depolama
Fasya, üç boyutlu metabolik ve mekanik bir matris oluşturarak damar, sinir, organ, beyin zarları, kemik ve kasları çevreler, bunların içinden geçer ve söz konusu yapılarla etkileşime girerler. Tüm bu özelliklerinden dolayı fasya, insanın sağlığını etkileyebilen bir organa dönüşür.
Fasyanın görevleri saymakla bitmez:
1. Yapısal destek sağlar (kapsül, kemik, kıkırdak),
2. Besin ve atıklarını taşır (kan),
3. Vital organları korur (kemik, kıkırdak, yağ),
4. Destek ve iletişimi sağlar (tendon, ligament, kapsül),
5. Enerji depolar (kan, yağ dokusu),
6. Kan ve lenfatik organların hücrelerini üretir (kemik iliği),
7. Onarım ve savunmaya destek olur (kan, lenf…),
8. Hücre büyümesi, farklılaşma ve göçünü sağlar,
9. Yapı materyalidir, biyomekanik destek sağlar,
10. Mikroorganizmalara karşı bariyer görevi oluşturur,
11. Propriyoseptif (Sinir-kas kontrolünün sağlanması için kas ve eklemlerde bulunan vücudun pozisyon, hareket algısı) ve nosiseptif (ağrı ve acı verici uyarılar) reseptörleri vardır.
Fasya için elastik band ile Contract-Relax stretching (Kasma-dinlendirme germe) egzersizleri önemlidir.
Elastik band egzersizleri, tüm vücut fasya dokunuzu bir bütün olarak çalıştıran egzersizlerdir. Aşağıda birkaç örnek yer almaktadır, her gün yapabildiğiniz kadar tavsiye edilir…
Tutma yeri olan hafif direnç lastiği (elastik band) ile tüm vücut:
Watch this video on YouTube
Yuvarlak yapıda hafif direnç lastiği (elastik band) ile üst ekstremite, boyun ve torakal bölge:
Watch this video on YouTube
Sevgiler…
Referanslar:
1.Kumka M, Bonar J. Fascia: a morphological description and classification system based on a literature review. J Can Chiropr Assoc 2012; 56 (3): 179-191.
2.Zügel M et al. Fascial tissue research in sports medicine: from molecules to tissue adaptation, injury and diagnostics: consensus statement. Br J Sports Med. 2018;52(23):1497.
3.https://tr.wikipedia.org/wiki/Fasya Erişim tarihi: 17.10.2020.
4.Bordoni B, Mahabadi N, Varacallo M. Anatomy, Fascia. [Updated 2020 Aug 10]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2020 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK493232/
5.Klingler W et al. Clinical relevance of fascial tissue and dysfunctions. Curr Pain Headache Rep. 2014;18(8):439.
6.Acarkan T, Nazlikul H. Fascia functions, functional tasks and neural therapy approach. Journal of Complementary Medicine, Regulation and Neural Therapy. 2017; 11 (3): 9-15.
7.Schleip R et al. Fascia Is Able to Actively Contract and May Thereby Influence Musculoskeletal Dynamics: A Histochemical and Mechanographic Investigation. Front Physiol. 2019;10: 336.
8.Page P. Current concepts in muscle stretching for exercise and rehabilitation. Int J Sports Phys Ther. 2012;7(1):109-119.
İlginizi çekebilir: Qigong Guo Lin (Yürüme Çigongu): Ayak tabanındaki akupunktur noktalarını aktive ederek yürüyün
