Müzik, yaşamın en eski kavramlarından biridir. Yüzyıllar içinde o günkü zamana, o zamanın insanlarına, o insanların oluşturduğu toplumlara göre kendini çoğaltarak, yenileyerek ve geliştirerek evrimleşmiştir.
Duygularımızı, düşüncelerimizi veya olayları anlatmak amacıyla ölçülü ve düzenli seslerin sanat düşünceleri içerisinde ritmli veya ritmsiz olarak bir araya getirme sanatıdır müzik. Seslerle düşünme, sesler aracılığıyla yaşamı duyumsama ve aktarma sanatıdır.
Dünyada ve Türkiye’de belli bir kategori altında toparlanamayacak kadar fazla müzik türü bulunmaktadır. Örneğin Arabesk, Türkiye’ye özgü bir halk müziği türüdür diyebiliriz. Arap stili süsleme anlamına gelir. Blues ise Afrika’dan ABD’ye gelen kişiler tarafından hüznü-özgürlüğü-umutları anlatan şarkılarla doğmuş, zamanla halkın tüm kesimlerine yayılmıştır. Hip Hop 1970’li yılların sonunda gelişen kültür ve yaşam tarzıdır. Sözler hikaye tarzında ve uzun olup farklı konuları içermektedir. Hip Hop parçalarında önemli olan armoniden çok ritmdir. Klasik müzik; rönesans dönemi, barok dönem, klasik dönem, romantik dönem ve çağdaş dönem olmak üzere beş döneme ayrılır. Orkestrada çok sayıda enstrüman vardır: keman, viyola, viyolonsel, kontrabas, flüt, piccolo, obua, klarnet, fagot, trompet, trombon, korno, tuba, arp, klavsen, piyano, timapani, zil, üçgen, kastanyet, çıngırak, tef, trampet, davul. Pop müziği popüler kelimesinden gelmektedir. Rock müzik, isyanın müziğidir. Heavy metal veya metal müzik, rock müziğin türleridir.
Tasavvuf müziği, vücudun birliği anlayışıyla bestelenmiş dini yapıtlardan oluşmaktadır. Türk Halk müziği ülkemiz insanının yüzyıllardan beri kendi yöresel çalgı ve şivesiyle seslendirerek, üzüntüsünü ve sevincini paylaşarak ürettiği, onunla can bulduğu müzik çeşidimizdir. Türk sanat müziği, uzun eğitimler sonucu seslendirilebilen, yüzlerce makamı bulunan bir müzik türüdür.
Sağlık problemlerinde müziğin kullanımı
Türk Sanat müziği makamlarından bazılarının hangi sağlık problemlerine iyi geldiği aşağıda sıralanmıştır:
- İsfahan Makamı: zihin açıklığı, gönül yenileme, zekayı açma ve hatıraları tazeleme özelliği vardır.
- Zîrefgent Makamı: sırt ve eklem ağrılarının ve kuluncun tedavisinde faydalıdır.
- Rehavî Makamı: baş ağrısına ve hafakana devadır.
- Büzürk Makamı: ateşli hastalıklara iyi gelir, zihni temizler, vesvese ve kork uyu uzaklaştırır, fikre yön verir.
- Zengûle Makamı: kalp hastalıklarının devasıdır.
- Hicaz Makamı: idrar zorluğuna iyi gelir, cinsel gücü arttırır.
- Buselik Makamı: kuluç ve bel ağrılarının ilacıdır.
- Uşşak Makamı: kalp, karaciğer, sıtma ve mide hastalıklarına faydalıdır.
Türk Müziği makamlarının ruha olan etkileri Farabi’ye göre de şöyle sınıflandırılmıştır:
- Rast makamı: İnsana sefa (neşe-huzur) verir.
- Rehavi makamı: İnsana beka (sonsuzluk fikri) verir.
- Kuçek makamı: İnsana hüzün ve elem verir.
- Büzürk makamı: İnsana havf (korku) verir.
- Isfahan makamı: İnsana hareket kabiliyeti, güven hissi verir.
- Neva makamı: İnsana lezzet ve ferahlık verir.
- Uşşak makamı: İnsana gülme hissi verir.
- Zirgüle makamı: İnsana uyku verir.
- Saba makamı: İnsana cesaret, kuvvet verir.
- Buselik makamı: İnsana kuvvet verir.
- Hüseyni makamı: İnsana sükunet, rahatlık verir.
- Hicaz makamı: İnsana tevazu (alçakgönüllülük) verir.
Müziğin cerrahi uygulamalarda, doğumda, gebelikte, ameliyat sonrası süreçte ağrıyı azaltmada, stres, endişe ve depresyonun azaltılmasında etkili olduğunu gösteren çalışmalar da mevcuttur.
Müzikle kalın.
Referanslar:
1.Buffum MD et al. A music intervention to reduce anxiety before vascular angiography procedures. J Vasc Nurs. 2006; 24: 68–73.
2.Hsu WC, Lai HL. Effects of music on major depression in psychiatric inpatients. Arch Psychiat Nurs. 2004; 18: 193–9.
3.Smolen D et al. The effect of self–selected music during colonoscopy on anxiety, heart rate, and blood pressure. Appl Nurs Res. 2002; 16: 126–36.
4.Chang MY et al. Effects of music therapy on psychological health of women during pregnancy. J Clin Nurs. 2008; 17: 2580–7.
5.Choi AN et al. Effects of group music intervention on depression, anxiety, and relationships in psychiatric patients: a pilot study. J Altern Complem Med. 2008; 14: 567–70.
6.Lai HL, Good M. Music improves sleep quality in older adults. J Adv Nurs. 2005; 49: 234–44.
7.Evans D. The effectiveness of music as an intervention for hospital patients: a systematic review. J Adv Nurs. 2002; 37: 8–18.
8.Çiğdem AE. Müzik kavramı ve Türkiye’de dinlenen bazı müzik türleri. İdil. 2013; 50-81.
9.Hangi makam hangi hastalığa iyi geliyor.
