Vücudumuzun gizli kahramanı endokrin sistemi ile ilgili bilmeniz gereken her şey

Vücudumuz hayatımız boyunca birçok sıra dışı değişime uğrar: büyürüz, ergenliğe gireriz ve yeterli olgunluğa eriştiğimizde doğadaki diğer canlılar gibi birçoğumuz yeni bireyler dünyaya getiririz. Tüm bunları yapabiliyor olmamız elbette bir tesadüf değil. Bunların tamamının arkasında kusursuz çalışan bir sistem var ve bu sistemin adı ‘endokrin sistemi’.

Endokrin sistemi ne işe yarar?

Endokrin sisteminin tek görevi büyümek ve cinsel olgunluğa erişmek değildir. Bu sistem uykudan kalp ritmimize kadar her şeyi düzenler. Vücutta hormonların oluşumunu sağlayan bezlerin tamamından oluşan endokrin sistemi sayesinde sağlıklı bir ergenlik dönemi geçiririz ve kadınların gebelik dönemlerindeki sağlıkları da yine ona bağlıdır. Bunun dışında kilo kontrolünden vücut ısısına kadar vücudumuzdaki pek çok şeyi hormonlarımıza, yani endokrin sistemine borçlu olduğumuzu söyleyebiliriz.

İlginizi çekebilir: İştahımızı etkileyen hormonlar ve bu hormonları denegeleme yolları

Endokrin sistemi nasıl çalışır?

Endokrin sistemi temelde 3 yapı arasındaki etkileşime dayanır: salgı bezleri, hormonlar ve sayıları trilyonları bulan hücre reseptörleri. Vücudumuzda hormon üreten birçok salgı bezi vardır. Bunların üçü beyinde, yedi tanesi de vücudun geri kalanında yer alır.  Her biri, düzinelerce hormon üretmek için bileşenlerin aktarıldığı kan damarı ağları ile sarılıdır. Daha sonra bu hormonlar çoğunlukla kan dolaşımına küçük miktarlarda pompalanır. Oradan, her bir hücre, vücutta belli bir değişime neden olmak için bir hedef hücre takımının yerini saptamalıdır.

Milyonlarca hücreyi dikkatle düzenlenmiş miktarlarda hormonlara birden maruz bırakan endokrin sistemi, vücut üzerinde geniş kapsamlı değişiklere neden olur. Örneğin, tiroit ve onun ürettiği iki hormon olan triyodotironin ve tiroksin. Bu hormonlar çoğu vücut hücresini ziyaret ederek solunum hızından kalp atışına, vücut sıcaklığından sindirime kadar her şeyi düzenler.

İlginizi çekebilir: Aşk hormonu oksitosin hakkında bilmeniz gereken 11 ilginç bilgi

Doğru bilinen yanlışlar

Endokrin sistemi ile ilgili en sık karşılaşılan yanlış bilgi, erkek ve kadın hormonlarının farklı olduğudur. Aslında, hem erkeklerin hem kadınların vücudunda östrojen ve testesteron bulunur. Onları birbirinden ayıran şey ise bu hormonların miktarlarıdır.

Bir başka yanlış anlama ise hormonların üzerimizde çok fazla etkisi olduğu ve davranışlarımızın asıl nedenleri olarak görülmeleri yönündedir. Aslında hormonal değişimler ruh halindeki dalgalanmalar üzerinde etkilidir, çünkü seratonin gibi beyindeki bazı kimyasalların üretimini etkiler. Ve bu kimyasalların seviyeleri değiştiğinde ise ruh halinde bazı değişimler görülebilir. Ancak yine de hormonların üzerimizde sınırsız bir güce sahip olduğunu söyleyemeyiz. Bu konuda yapılan araştırmalar da davranışlarımızın birden çok etkenin ortak bir sonucu olarak şekillendiğini göstermektedir.

İlginizi çekebilir: Mutluluk hormonu seratonini arttırmanın 6 doğal yolu

Vücudumuzun gizli kahramanı endokrin sistemi ile ilgili daha fazla bilgi almak için aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz: 

Kaynak:

TedEd