Sifonu çekmeden önce şöyle bir göz ucuyla arkada ne bıraktığınıza bakıyorsanız, dışkınızın zaman zaman farklı renklerde olduğunu görmüş ve endişelenmiş olabilirsiniz; ancak merak etmeyin herkesin başına gelebilen bu durum çoğu zaman tehlike çanlarıyla ilgili değil. Dışkı çeşitli renklerde oluşabilir; kahverengi ve yeşilin tonları normal kabul edilir; yani sağlıklı bağırsak hareketleri ve sindirim sisteminin göstergesidir.
Dışkı rengi genellikle yediklerinizden ve dışkınızdaki yağları sindiren sarı-yeşil bir sıvı olan safra miktarından etkilenir. Safra pigmentleri gastrointestinal sisteminizde dolaşırken, enzimler tarafından kimyasal olarak değiştirilir ve pigmentler yeşilden kahverengiye doğru döner. Çeşitli sebeplerden dolayı alışık olduğumuz kahverengi, başka bir renkle değişebilir. Dışkı rengi nadiren de olsa potansiyel bir sağlık sorununa işaret edebilir. Gelin, hangi dışkı rengi ne anlama geliyor, yakından bakalım:
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
İçindekiler
Kahverengi
Dışkı, normalde kahverengidir. Farklı renkler, ne yediğinizin ve dışkınızda ne kadar safra olduğunun bir sonucudur. Her şey yolundaysa, yediklerinizde ve sindirim sisteminizde herhangi bir sorun yoksa dışkınız klasik ‘kahverengi’ olacaktır. Peki, ya değilse?
Yeşil renk
Yeşilin bazı tonları genellikle normal kabul edilir, bu nedenle bir terslik olduğu anlamına gelmeyebilir. Öte yandan yediğiniz gıdalar, ishal gibi bir sebepten dolayı bağırsaklarınızda çok hızlı ediyor olabilir. Bu nedenle, safranın tamamen parçalanması için zamanı yoktur ve yeşil rengi dışkıda kalır. Ayrıca yeşil gıda boyaları, yeşil yapraklı sebzeler veya yeşil içecekler de dışkınızın yeşil renge dönmesine neden olabilir.
Sarı renk
Dışkınızın kahverengiden daha sarı göründüğü zamanlar olabilir. Sarı renk birkaç farklı durumun sinyali olarak kabul edilir. Eğer çok yağlı yemekler yediyseniz ve vücudunuz bu yiyecekleri düzgün bir şekilde sindiremediyse dışkınız sarıya dönebilir. Öte yandan, çölyak hastalığınız varsa; vücudunuz buğday, arpa ve çavdarda bulunan glüten adı verilen bir proteini kaldıramaz ve bu besin gruplarından tükettiğinizde bağırsaklarınız olması gerektiği gibi çalışamaz ve sarı renkli dışkı yapabilirsiniz.
Beyaz ya da kil rengi
Bazen, dışkı bir renge sahip olmayabilir; beyaz, açık kil rengi ya da soluk bir görünümle karşılaşabilirsiniz. Bu durum bazı sağlık problemlerine işaret edebilir ve vakit kaybetmeden doktora gitmeniz gerekir. İshal ilaçları, safra eksikliği, karaciğer hastalıkları, safra taşları, tümör ya da safra kanalı tıkanıklığı da soluk renk dışkıya neden olabilir.
Siyah renk
Siyah meyankökü ya da yaban mersini gibi çok koyu renkli bir şey yediğinizde ya da demir takviyeleri aldığınızda dışkınız siyaha dönebilir ve bu durum genellikle geçicidir, tehlike arz etmez. Öte yandan siyah renk, sindirim sisteminde, midede ya da yemek borusunda kanama olduğunun göstergesi de olabilir. Eğer yediklerinizden dolayı siyah dışkı gelmediğini düşünüyorsanız, mutlaka doktorunuzla konuşmalısınız.
Kırmızı renk
Tuvalette kırmızı veya kırmızımsı dışkı görürseniz hemen paniğe kapılmayın. Önce kendinize son zamanlarda kırmızı yiyecekler yediniz mi diye sorun. Pancar, domates çorbası ya da kırmızı içecekler kırmızı dışkıya neden olabilir. Eğer yediklerinizden olduğunu düşünmüyorsanız dışkınızdaki kırmızılık, kandan kaynaklanabilir. Hemoroid, iltihap ya da kanserin neden olduğu çeşitli sağlık sorunlarından dolayı dışkıda kan ve dolayısıyla kırmızı renk görülebilir. Diyetinizde kırmızı yiyecekler yoksa, vakit kaybetmeden doktorunuza danışmayı ihmal etmeyin.
Dışkı rengi değişikliklerinde ne zaman doktora gitmeli?
Çoğu zaman, alışık olduğunuzdan farklı bir renk olan dışkı, endişelenecek bir şey değildir. Sindirim sisteminizde ciddi bir durumun işareti olması nadirdir. Ancak beyaz, parlak kırmızı veya siyahsa ve yediğiniz bir şeyden kaynaklandığını düşünmüyorsanız ve çok sık aynı durumla karşılaşıyorsanız vakit kaybetmeden doktorunuza görünün.
Sağlıklı bağırsak hareketleri için ne yapmalı?
Beslenme, bağırsak hareketlerini düzenleyen ve dışkının rengini etkileyen en önemli faktör. Ancak bağırsak sağlığını desteklemenin tek yolu sağlıklı beslenmek değil. Yaşam tarzınızda bazı değişiklikler yaparak da bağırsak sağlığınızı destekleyebilirsiniz:
- Bol su için
- Düzenli egzersiz yapın
- Probiyotik tüketin
- İşlenmiş gıdalardan uzan durun
- Stresinizi yönetmeyi öğrenin
- Sigara ve alkol tüketiminden kaçının
- Boşaltım sistemini düzenleyen vagus sinirini uyarın
- Tuvalete çıkma rutini oluşturun
- Sağlık kontrollerinizi ihmal etmeyin
Bağırsak sağlığınızı desteklemenize ve sindirimi iyileştirmenize yardımcı olacak daha fazla ipucu için şu yazılarımıza da göz atabilirsiniz:
Düzenli ve konforlu bir “tuvalet” deneyimi için boşaltım sürecini destekleyecek 3 yöntem
Hazmı kolaylaştıran besinler: Sindirim sağlığına dost 14 yiyecek
İstemsiz bağırsak hareketlerini düzenlemeye yönelik vagus siniri nefes egzersizleri
Bağırsak sağlığını destekleyen sindirim enzimi bromelain hangi besinde bulunur?
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
