Biberiye, iğneye benzeyen yaprakları bulunan bir bitkidir. Nane, dağ kekiği, limon otu ve fesleğen ile aynı aileden gelen biberiye bitkisi en çok Güney Amerika’da ve Akdeniz coğrafyasında görülür. Biberiye, yemeklere verdiği hoş aromasıyla Akdeniz mutfağının vazgeçilmezleri arasındadır. Ancak biberiyenin tek kullanım alanı mutfak değil. Biberiye tıbbi amaçla da kullanılır. Öte yandan biberiye bitkisinden elde edilen biberiye yağı, aromaterapide sık sık kullanılır. Bir başka kullanım alanı ise biberiye otunun sıcak suyla demlenmesiyle hazırlanan biberiye çayı.
Biberiye bitkisinin faydaları, biberiye bitkisinin nerelerde kullanıldığı, biberiye çayı, biberiye yağı ve bahçenizde biberiye yetiştirmenin püf noktaları hakkındaki bilgileri yazımızda bulabilirsiniz.
İçindekiler
Biberiye çayı nasıl hazırlanır? Biberiye çayının faydaları nelerdir?
Biberiye yüzyıllardır mutfaklarda kullanılır. Taze biberiye, özellikle et yemeklerine verdiği lezzet ve kokuyla Akdeniz mutfağının sevilen çeşnilerinden biridir. Biberiyeyi mutfakta tüketmenin bir diğer yöntemi de biberiye çayı hazırlamak.
Biberiye çayı nasıl hazırlanır?
Biberiye çayı hazırlamak oldukça kolay. Biberiye çayı hazırlamak için kuru veya taze biberiye kullanabilirsiniz.
1. Bir tutam biberiye alın.
2. Biberiyeyi kaynamış suya atın.
3. Biberiye ve kaynamış su karışımını 5-10 dakika kadar demlenmesi için bırakın.
4. Biberiye yapraklarını süzün veya çıkarın. Çayınız hazır.
Biberiye çayını sade olarak tüketmekte zorlanıyorsanız limon, bal veya doğal bir şurupla tatlandırabilirsiniz.
Biberiye çayının faydaları nelerdir?
Hazırlaması son derece kolay olan biberiye çayının pek çok faydası bulunuyor. Gelelim biberiye çayının faydalarına:
1. Biberiye çayı antioksidan, antimikrobiyal ve anti-inflamatuar özelliğe sahiptir
Biberiye çayı antioksidan bakımından çok zengindir. Antioksidanlar, vücudunuzu aksidatif hasardan korumaya yardımcı olur ve kanser, kalp hastalıkları, diyabet gibi kronik hastalıklara neden olan inflamasyonu önler. Antioksidanlar meyveler, sebzeler ve biberiye gibi bazı bitkilerde bulunur.
Biberiye çayının içeriğindeki antimikrobiyal bileşenler, vücudun enfeksiyonla mücadele kapasitesini destekler. Biberiye yaprakları geleneksel tıpta antibakteriyel ve iyileştirici etkisiyle sıkça kullanılır.
2. Biberiye çayı kan şekerinin düşürülmesine yardımcı olur
Yüksek kan şekeri tedavi edilmediği takdirde göz, kalp, böbrek ve sinir sistemi gibi vücudun birçok noktasında hasara neden olur. Bu yüzden diyabet hastası olan kişilerin kan şekeri seviyesini optimum seviyede tutması kritik öneme sahiptir. Biberiye çayı, yüksek kan şekerinin düşürülmesine yardımcı olur.
3. Biberiye çayı stresle mücadeleye yardımcı olur, hafızayı geliştirir
Zaman zaman hepimiz stresli dönemler yaşıyoruz. Böyle zamanlarda hafızamızın kötüleştiğini, ruh halimizin bozulduğunu hissediyoruz. Böyle zamanlarda günde 1 fincan biberiye çayı tüketmek hem hafızanızı geliştirir hem de stresle mücadele etmenize yardımcı olur. Eğer çayını tüketemiyorsanız, biberiye yağını birkaç defa soluyarak içinize çekmek de işe yarayacaktır.
4. Biberiye çayı beyin sağlığını destekler
Yapılan araştırmalar, biberiye çayının beyin hücrelerinin ölümünü engelleyerek beyin sağlığını destekleyebildiğini gösteriyor. Öte yandan biberiye çayı, beynin yaşlanmasıyla birlikte gelen negatif etkilerin de azaltılmasına yardımcı oluyor.
Biberiye yağının faydaları nelerdir?
1. Biberiye yağı beyin fonksiyonlarını geliştirmeye yardımcı olur
Antik Yunan ve Roma’da biberiye bitkisinin hafızayı güçlendirdiğine inanılırdı. Günümüzde yapılan araştırmalar da bunu destekler nitelikle. Biberiye bitkisinden elde edilen biberiye yağı koklamak, asetilkolin yeniden maddenin bozulmasını önlemeye yardımcı oluyor. Bir beyin kimyasalı olan asetilkolin; düşünme, konsantrasyon ve hafıza açısından çok önemli. Bazı araştırmalar, biberiye yağı ve bazı esansiyel yağları koklamanın ileri yaşlarda demans veya Alzheimer hastalarında beyin fonksiyonlarını desteklediğini gösteriyor.
2. Biberiye yağı saçların uzamasına yardımcı olur
Biberiye bitkisinden elde edilen biberiye yağının, erkek tipi kelleşme denilen saç kayıplarını önlediği biliniyor. Altı ay boyunca günde iki defa saç derisine biberiye yağıyla masaj yapıldığında, saç kalınlığının arttığı tespit edilmiş.
3. Biberiye yağı ağrıyı azaltmada etkilidir
Geleneksel tıpta, biberiyenin ağrıyı azaltmak için kullanıldığı bilinmektedir. Araştırmalar da bunu destekler nitelikte. Yapılan bir araştırma kapsamında inme geçiren ve omuz ağrısı olan kişilere iki hafta boyunca biberiye bitkisinden elde edilen biberiye yağıyla günde 2 defa 20’şer dakika masaj yapılmış. İki hafta sonunda biberiye yağıyla masaj yapılan kişilerin ağrısının yüzde 30 oranında azaldığı, biberiye yağı kullanılmadan masaj yapılanlarda ise ağrıdaki azalmanın yüzde 15’te kaldığı görülmüş.
4. Biberiye yağı kan dolaşımını artırır
Yaz veya kış mevsimi fark etmeksizin elleriniz ve ayaklarınız hep soğuksa, kan dolaşımınız yavaş olabilir. Biberiye yağı, kan dolaşımının artırılmasına yardımcı olur. Özellikle soğuk havalarda el ve ayaklarınıza biberiye yağıyla masaj yaparak daha kolay ısınmanızı sağlayabilirsiniz.
Biberiye yağı nasıl kullanılır?
Biberiye yağı havayla solunarak veya topikal olarak dışarıdan uygulanarak kullanılabilir. Biberiye yağının kıvamı oldukça yoğundur bu yüzden biberiye yağını kullanırken sadece birkaç damla yeterli olacaktır. Bazı üreticiler biberiye yağının yenebileceğini söylese de esansiyel yağların (uçucu yağların) yenmemesi daha faydalıdır. Biberiye yağı yenerek tüketilmemelidir.
Biberiye yağı havayla solunarak kullanılabilir
Biberiye yağını havayla birlikte solumanın en kolay yolu, şişesini açıp kokusunu birkaç kere içinize çekmektir. Alternatif olarak bir mendile birkaç damga damlatabilir veya elinize bir damla damlatıp bu şekilde soluyabilirsiniz.
Biberiye yağını evinizdeki buhurdanlıklarda da rahatlıkla kullanabilirsiniz. Evinize verdiği hoş kokusunun yanı sıra sakinleştirici, stres azaltıcı etkileri vardır. Yine de evinizde bebek veya küçük çocuk varsa esansiyel yağları (uçucu yağları) ne kadar soluduklarını kontrol edemeyeceğiniz için dikkatli olmak gerekir.
Biberiye yağı topikal olarak dışarıdan uygulanabilir
Biberiye yağını cildinize uygulayabilirsiniz. Ancak genellikle biberiye yağı gibi uçucu yağların (esansiyel yağ) sabit yağlarla seyreltilmesi gerekir. Böylelikle cildinizde oluşabilecek hassasiyetlerin önüne geçilmiş olur. Biberiye yağını sabit yağlarla seyrelttikten sonra vücudunuzda istediğiniz bölgeye masaj yaparak uygulayabilirsiniz. Ancak biberiye yağı veya bir başka yağı hasar görmüş cilde veya yara üzerine uygulamamaya dikkat etmelisiniz.
Biberiye yağını kimler kullanmamalı?
Biberiye yağının faydaları kadar dikkat edilmesi gereken noktaları da vardır. Eğer hamileyseniz, epilepsi rahatsızlığınız varsa veya yüksek tansiyon probleminiz varsa biberiye yağını kullanmamalısınız. Biberiye yağı, bazı durumlarda bu kişiler için zararlı olabilir. Evinizde bebek veya küçük çocuk varsa biberiye yağını kullanırken dikkatli olmalısınız.
Biberiye bitkisi nasıl yetiştirilir?
Biberiye bitkisini kuru veya taze olarak manavlarda, marketlerde ve pazarlarda kolaylıkla bulabilirsiniz. Bunun yanı sıra siz de bahçenizde veya balkonunuzda biberiye yetiştirebilirsiniz.
Sıcak ve nemli havayı seven biberiye bitkisi, soğuk havalara dayanamaz. Biberiye bitkisinin üzerinde açan ufak mavi çiçekleri, ilkbahar ve yaz boyunca kalır. İğne yapraklı ve yıl boyunca yemyeşil bir bitki olan biberiye, verdiği hoş kokuyla bahçenizde veya balkonunuzda tatlı bir hava yaratır.
Biberiye nasıl ekilir?
Biberiye bitkisinin taze olan kökleri, kış aylarında ıslak toprakta kalırsa zarar görebilir. Bu yüzden biberiyeyi ilk birkaç yıl saksı içinde yetiştirmek daha iyi olacaktır. Birkaç yıldan sonra gelişen ve büyüyen biberiye bitkisini dilerseniz bahçenize ekebilirsiniz.
Biberiye bitkisinin tohumlarının çimlenmesi bir yıl alabilir. Bu yüzden saksıda biberiye yetiştirmek istiyorsanız, genç biberiye fidesi satın alabilir veya çiçeklenme sonrasını bekleyerek yıllanmış biberiye bitkisinden bir dal kopararak köklendirebilirsiniz.
Biberiye bitkisini bahar veya sonbahar aylarında ekebilirsiniz. Biberiye bitkisi dona dayanıklı olmasına rağmen soğuk ve ıslak toprağın birleşimi biberiye köklerine zarar verebilir. Bu yüzden biberiye bitkisinin yaz kış güneşli ve korunaklı bir yerde olması gerekir.
Biberiye bitkisinin odunsu bir hal almaması için biberiye bitkisini budamanız gerekir. Çiçeklenme bittikten sonra, biberiye bitkisini budamanız yeterlidir.
Kaynaklar: healthline, almanac, gardenersworld
