University of Missouri’de farelerle yapılan yakın zamanlı araştırmalar, spor yapma eğiliminin kısmen de olsa genetik faktörlerden etkilendiğini ortaya koydu. Araştırmalar, spor yapma davranışının yanı sıra gerginlik, obezite, erteleme alışkanlığı -ve hatta yağın tadının nasıl algılandığının bile- kısmi olarak genetik faktörlerin etkisi altında olduğunu açıklıyor. Aynı araştırma ekibi konuyla ilgili çalışmalarına devam ediyor; fakat şimdi yeni bir soruya cevap bulmaya çalışıyor: Hareketlilik ile beyin gelişimi arasında herhangi bir ilişki olabilir mi? Popüler bilim ve sağlık yazarı Matthew Mientka’nın Medical Daily’ye kaleme aldığı yazıyı sizler için derledik.
Ekip lideri Frank Booth, fiziksel aktivitenin beyindeki sinirsel bağlantıların güçlenmesi ile bağlantılı olduğunu söylüyor. Booth ve ekibi bu bağlantıyı iki ihtimal ile açıklıyor. Her iki senaryo da eşit derecede olası: Ya fiziksel aktivite beynin bir şekilde büyümesine sebep oluyor, ya da bir takım spesifik genetik kombinasyonlar hem fiziksel aktiviteyi hem de beyin gelişimini destekliyor.
Çalışmada araştırmacılar laboratuvar farelerini iki gruba ayırdı. Gruplar 26’şar fareden oluşuyordu ve her iki grupta da en iyi ve en kötü koşan fareler işaretlenmişti. 10 nesil sonra farelerin beyinleri incelendi ve belirgin nörolojik farklıklar saptandı. Daha aktif farelerin beyinleri tembel farelere kıyasla daha fazla olgunlaşmış sinir hücresi içeriyordu.
Doğa ve çevre arasındaki kompleks etkileşim hayatımızda bazı şeyleri değiştirmemiz için sürekli olarak fırsatlar yaratır. Buna spor yapmak da dahil. Araştırma ekibi 10 jenerasyon boyunca tembellik gösteren fare türlerinin bile, koşu tekerleği verildiğinde egzersiz yapmaya başlayabildiklerini gözlemledi.
Deneydeki fare popülasyonu, bugünkü insan popülasyonlarından çok da farklı bir yerde değil. Booth’a göre “Çoğu kompleks davranış için yüzde yüz genetik veya yüzde yüz çevresel diyemeyiz. Beyin çevreden etkilenir ve sürekli olarak daha iyi uyum sağlayabilmek için yollar üretir.”
Her ne kadar bazı kişilik özelliklerinin ve spor yapma eğiliminin genetik faktörlerden etkilenebildiği açıklandıysa da böyle bir genetiğe sahip olmak yolun sonu değil. Araştırmacılar çalışmanın sonuçlarını aktif bir hayat sürmeyen yetişkinlerin daha sağlıklı ve hareketli bir yaşam stili benimsemeye ikna olması için önemli bir adım olarak değerlendiriyor.
