Teknolojinin ve dijital dünyanın insan hayatına sağladığı fayda ve kolaylıklar yadsınamaz. Ancak bir diğer yandan, teknolojinin kontrolsüz ve ölçüsüz kullanılması, insan hayatını olumsuz yönde etkileyebilecek risk faktörlerini de beraberinde getiriyor. Bu alanda yapılan pek çok çalışma, dijital bağımlılığın fiziksel ve ruhsal sağlık üzerindeki zararlarını ortaya koyuyor. Bu zararlar arasında fiziksel şikayetler; bel, boyun ve baş ağrıları, hareketsizliğe bağlı kilo artışı yanı sıra, depresyon, gerçeklikten kopma, uyku düzensizlikleri, sosyal bağların azalması, hafızanın zayıflaması gibi problemler de yer alıyor. Tüm bu olumsuz etkilerden kaçınabilmek için de dijital detoks kavramı hayatımıza giriş yapıyor. Peki dijital detoks nedir, nasıl yapılır?
Teknolojinin ve dijital dünyanın etrafımızı büyük bir hızla sardığı, hatta kimilerimizi teslim almayı başardığı bir çağın içinden geçiyoruz. İnternetin hayatımıza girmesiyle birlikte alışkanlıklarımızın ve günlük yaşamlarımızın çok büyük bir kısmı da değişti. Artık daha az iletişime geçiyor, daha az yüz yüze görüşmeler yapıyor, yolda, evde, işte akıllı telefonlarımıza yapışık yaşıyor, doğadan ve gerçek dünyadan uzaklaşarak sanal dünyanın içinde kaybolur hale geliyoruz.
İçindekiler
Dijital detoks nedir?
Dijital detoks, genel olarak bilinen detoks kavramından farklı değil ve asıl amaç zararlı olandan arınıp, dengelenmek. Dijital detoks uygulamasıyla, belirlenen zaman aralığında tüm internet ve teknoloji erişimi kısıtlanarak zihinsel ve bedensel arınma sağlanıyor. İnternet ve teknoloji bağımlılığı diğer pek çok bağımlılıkta olduğu gibi, teknolojiye veya internete erişim sağlanamadığında yoksunluk hissedilen bir durum olarak tanımlanıyor. Bu cümle size uzak geliyorsa, akıllı telefonunuzu evde unuttuğunuzda nasıl hissettiğinizi anımsayın. Eğer siz de her an e-postalarınızı kontrol etmeden yaşayamıyor, akıllı telefonunuzla uyuyup onunla uyanıyor, sosyal medyada uzun vakitler harcıyorsanız dijital detoks zamanınız gelmiş demektir!
Dijital detoks nasıl yapılır?
Dijital detoksa başlamadan önce zaman aralığını kendiniz belirleyin. İlk hedefiniz, iki günlük bir hafta sonunuzu dijital detoksa ayırmak olabilir. Daha sonra bu detoksu belirli aralıklarla; örneğin ayda bir hafta sonu olacak şekilde hayatınıza sokabilir ve ilerleyen dönemlerde genişletebilirsiniz. Zaman aralığını ve sıklığını kendi ihtiyaçlarınıza göre belirlemeniz önemli.
İşte dijital detoks yaparken hayatınızı kolaylaştıracak öneriler:
- Elektronik cihazlarınızın listesini çıkarın ve dijital detoks boyunca hepsini kapatmaya veya minimumda kullanmaya hazır olun. Teknolojinin fişini çekiyoruz!
- Teknolojiyi kapsam dışı tutarak yapmaktan keyif aldığınız aktiviteleri listeleyin ve bir plan oluşturun.
- İşlerinizi planlamak için eskiden olduğu gibi kağıt ve kalem kullanın.
- Saat için kolunuzdaki saatten yararlanabilirsiniz, bunun için telefonunuza bakmak zorunda değilsiniz.
- Telefonunuzda yer alan uygulamaların bildirimlerini kapatın, gereksiz olanları silin.
- Sizi saatlerce telefona kitleyen ve fayda sağlamayan oyun uygulamalarınız varsa detoks kapsamında bunları silin.
- Maillerinizi sürekli kontrol etme dürtüsünü kontrol altına alın.
- Yemek yerken sadece yemek yiyin, yemeğin lezzetine odaklanın. Telefonunuzu veya bilgisayarınızı yemek masasına taşımayın.
- Televizyona bakmak yerine aileniz ve arkadaşlarınızla keyif alacağınız programlar yapın.
- Sağlıklı bir uyku için teknolojiyi yatak odanızdan uzak tutun. Ekrandaki ışığın melatonin hormonunuzu olumsuz etkilediğini ve uzun vadede uyku düzensizliklerine yol açtığını hatırlayın.
- Uyanmak için telefonunuzun alarmını kullanıyorsanız, çalar saat edinerek telefonunuzu yattığınız odadan uzak tutun.
- Sabah uyanır uyanmaz telefonu elinize almak yerine, bu süreyi egzersize veya güzel bir kahvaltıya ayırın.
- Zihninizi arındırmak için meditasyondan faydalanın.
- Kendinizi doğanın kollarına bırakın; huzur, temiz hava, ağaçlar, kuşlar, gökyüzü, çiçekler… İşte gerçek dünya!
Yukarıdaki önerileri sadece hafta sonu detoksuyla sınırlandırmak yerine bunu bir başlangıç olarak düşünebilirsiniz. Detoks uygulamanızı başarılı bir şekilde tamamladıktan sonra her geçen gün teknoloji kullanımını kontrol altına alarak ve tüm bu önerileri hayatınıza katarak dengeli ve sağlıklı bir teknoloji kullanımına geçiş yapabilirsiniz. Eğer dijital detoksu kendi kendinize uygulamakta zorlanıyorsanız dijital detoks kamplarına katılabilir ve bu alandaki uzmanlardan destek alabilirsiniz.
İlginizi çekebilir: Dijital detoks beyinde ve bedende ne tür değişiklikler yaratıyor?
Kaynak:
The telegraph
Addiction.com
Brit.co
