Soğuk algınlığı virüsleri arasında rhinovirüsler, adenovirüsler, insan parainfluenza virüsü ve respiratuar sinsityal virüs bulunuyor. Çoğu dinlenme ve reçetesiz ilaçlar ile atlatılabilecek bir soğuk algınlığına sebep olur. Ortalama bir yetişkin her sene 2-4 defa soğuk algınlığına yakalanır. Bu hafif rahatsızlığın çok yaygın olmasının en önemli sebebi, yüzlerce farklı virüsün ona sebep olabilmesi.
200’den fazla virüs türü soğuk algınlığına sebep olur ve bunların çoğu çok bulaşıcıdır. Rhinovirüsler ise soğuk algınlığına sebep olan en yaygın virüsler arasındadırlar. Ancak adenovirüsler, koronavirüsler, parainfluenza virüsü ve respiratuar sinsityal virüs gibi diğer türler de hafif üst solunum yolu belirtilerine sebep olabilirler. Çoğu vakada soğuk algınlığının evde tedavisi mümkündür ve ev çözümleri işe yarar. Rahatsızlık ise bir haftada geçer.
İçindekiler
En yaygın soğuk algınlığı türleri
200’den fazla virüs soğuk algınlığına sebep olabilse de en yaygın türleri şöyle:
Rhinovirüs: Amerikan Akciğer Derneği’ne göre tüm soğuk algınlığı vakalarının %10-40’ı rhinovirüslerden kaynaklanıyor. Bu virüsün 100’den fazla alt türü bulunuyor. Çok bulaşıcı olmasına karşın genelde çok hafif bir rahatsızlığa sebep oluyor.
Koronavirüs: Mevsimsel koronavirüslerin altı türü bulunuyor ve bunlar insanlara bulaşıp hastalıklara yol açabiliyorlar. Koronavirüsün çoğu türü hafif-orta şiddette akut solunum yolu enfeksiyonlarına sebep olabiliyor. Ancak COVID-19 gibi bazı türleri belli kişilerde daha ağır rahatsızlıkların ortaya çıkmasına sebep oluyorlar.
HPIV: HPIV veya diğer adıyla parainfluenza virüsü özellikle küçük çocuklar ve yaşlı bireylerde belirtilere sebep olur ancak bu yaygın virüsler karşılaşan herkeste hastalıklar ortaya çıkabilir. Belirtileri rhinovirüs kaynaklı soğuk algınlığına benzer ve bunlar arasında boğaz ağrısı, burun akıntısı ve tıkanmalar bulunuyor. HPIV’in belirtileri genelde hafiftir ve reçetesiz ilaçlar ile dinlenme vasıtasıyla kendi kendine geçer.
Adenovirüs: Adenovirüsler soğuk algınlığına sebep olabilen bir diğer yaygın virüs türüdürler. 50’den fazla türü vardır. Soğuk algınlığına ek olarak bronşit ve zatürreeye de sebep olabilirler. Ayrıca göz dokusuna bulaşabilirler ve konjunktivite yol açabilirler.
RSV: Rhinovirüse benzer bir yaygın virüstür ve respiratuar sinsityal virüs olarak da adlandırılır. Hızlı şekilde yayılır ve hafif solunum yolu belirtilerine sebep olur. Küçük çocuklarda ve 70 yaş üzeri bireylerde biraz daha yaygındır ancak herkeste belirtiler oluşabilir.
Daha ciddi enfeksiyonlara sebep olma ihtimali vardır ancak genelde dinlenme ve iyi bakım ile geçer.
İlginizi çekebilir: Soğuk havalarda neden daha sık hasta oluruz?
Soğuk algınlığının aşamaları nelerdir?
Soğuk algınlığı genelde 7 gün sürer ancak belirtilerin 14 güne kadar devam etmesi mümkündür.
Gün 1-3
Belirtiler genelde 1-3 gün içerisinde ortaya çıkar. Bu aşamadaki belirtiler şunlardır:
- öksürme
- boğaz kaşıntısı
- burun akıntısı
- tıkanma
- hapşurma
- tat ve koku duyusunda azalma
Gün 4-7
Soğuk algınlığınız devam ederken yeni belirtiler ortaya çıkar. Bu aktif aşamada aşağıdaki belirtileri görebilirsiniz:
- baş ağrısı
- beden ağrıları
- yorgunluk
- sulu gözler
- burun akıntısı
Çocuklarda aktif aşamada ateş de ortaya çıkabilir.
Gün 8-10
Bu aşamaya geç aşama adı verilir. Belirtiler genelde bu aşamada hafifler ve geçmeye başlarlar ancak yine de biraz öksürük ve yorgunluk olabilir. Eğer hala diğer belirtileri yaşıyorsanız, doktorunuzdan bir randevu almanız uygun olabilir.
Soğuk algınlığı ve grip arasındaki fark nedir?
Soğuk algınlığı genellikle gripten daha hafiftir. Grip daha ağır belirtilere sebep olur ve özellikle bağışıklık sistemi zayıf insanlarda ciddi sağlık komplikasyonlarına yol açma ihtimali vardır. Grip belirtileri biraz daha aniden başlarlar. Soğuk algınlığı ve gribin çoğu belirtisi birbirine benzer ancak soğuk algınlığının tıkanıklık yapma ihtimali daha fazladır.
Doktorlar gerekli testleri uygulayarak ikisi arasında ayrım yapabilirler. Kısacası soğuk algınlığına sebep olabilen yüzlerce virüs türü bulunuyor. En yaygın olanları rhinovirüslerdir ancak adenovirüsler, koronavirüsler, HPIV ve RSV türleri de hafif üst solunum yolu enfeksiyonlarına yol açabilirler.
Normalde soğuk algınlığını dinlenerek ve destekleyici takviyeler ile atlatmak mümkün olduğundan soğuk algınlığı kaptığınızda doktora gitmeniz gerekmez. Ancak belirtileriniz ağırsa grip gibi daha ciddi enfeksiyonlara sahip olabilirsiniz. Bu durumda doktorunuzla görüşmek uygun olacaktır.
İlginizi çekebilir: Soğuk algınlığı belirtileri: Soğuk algınlığı nedir, nasıl tedavi edilir?
