Burun tıkanıklığı nasıl geçer? Herkesin zaman zaman yaşadığı bu rahatsız edici semptom hakkında merak ettiğiniz her şeyi yazımızda bulabilirsiniz.
Burun tıkanıklığı ve sinüs basıncının birçok farklı nedeni olabilir: Soğuk algınlığı, grip ve alerji bunlardan birkaçı. Tetikleyicileriniz hangisi olursa olsun, belirtiler size ulaşabilir. Peki burun tıkanıklığına ne sebep oluyor?
Soğuk algınlığınız veya alerjiniz olduğunda, burun pasajlarınızı kaplayan zarlar iltihaplanır ve tahriş olur. Dolayısıyla alerjen gibi tahrişe neden olan her şeyi dışarı atmak için daha fazla mukus üretmeye başlanır.
Burun tıkanıklığı hakkında daha fazlasını keşfetmek için okumaya devam edin.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
İçindekiler
Burun tıkanıklığı nedir?
Burun tıkanıklığı, sinüslerdeki ve burun geçiş yollarındaki kan damarları ve mukoza zarları şiştiğinde meydana gelir. Hafif tıkanıklık genellikle kendi kendine geçebilir, ancak bir dizi tedavi ve ev ilaçları da sorunun hafiflemesine yardımcı olabilir. Her yaştan insan zaman zaman burun tıkanıklığı yaşayabilir, ancak bazı kişilerde daha sık ortaya çıkabilir. Örneğin, yaygın olarak burun tıkanıklığına neden olan bir durum olan sinüzit, 15 yaş altı çocuklarda, 25-64 yaş arası yetişkinlerde -özellikle yetişkin kadınlarda- görülme eğilimindedir.
Burun tıkanıklığı nedenleri
Sinüslerin ve burun boşluklarının iltihaplanması durumunu tanımlamak için kullanılan tıbbi terim “rinosinüzit”tir. Burun tıkanıklığına neden olan birçok sorun bu adı taşır.
- Enfeksiyöz rinosinüzit: Soğuk algınlığı virüsleri veya üst solunum yolu enfeksiyonları enfeksiyöz rinosinüzite neden olur.
- Alerjik rinosinüzit: Bu iltihaplanma bir alerjen veya çevresel tahriş edici tarafından tetiklenir.
- Mevsimsel alerjik rinosinüzit: İltihaplanma, ilkbahar ve sonbaharda en bol bulunan ağaçlardan, çimenlerden ve yabani otlardan gelen polenlere bir yanıt olduğunda, “mevsimsel alerji” olarak da adlandırılan bu durum ortaya çıkar.
- Çok yıllık alerjik rinosinüzit: Bu durum küf, hayvan kepeği, toz akarları gibi tüm yıl boyunca mevcut olan alerjenleri içerir.
- Alerjik olmayan rinosinüzit: Bu durum ise duman, kimyasallar ve kirlilik gibi havadaki tahriş edici maddelerden kaynaklanır.
Ayrıca HIV, diyabet veya kemoterapi gören bağışıklık fonksiyonu azalmış kişiler de enfeksiyondan kaynaklanan burun tıkanıklığına özellikle duyarlı olabilir. Tüm bunların dışında, zaman zaman burun tıkanıklığı bir patojen, tahriş edici veya alerjene yanıt değildir. Aşağıdakiler de burun tıkanıklığı nedenleri arasında sayılabilir:
- Vücut pozisyonu:Yatınca burun tıkanması, oldukça yaygın bir durum. Yatmak vücudun mukusu temizlemesini zorlaştırır, bu nedenle hareket kabiliyeti kısıtlı kişiler tıkanıklığa daha yatkın olabilir.
- Sinüslerdeki yapısal sorunlar: Bunlar arasında polipler, septal deviasyon, geçiş yollarının daralması, tümörler olabilir.
- Mukus taşınmasını azaltan sağlık koşulları: Kistik fibroz ve biliyer diskinezi adı verilen safra kesesi bozukluğu da burun tıkanıklığına yol açabilir.
Septal deviasyonu olan kişiler özellikle şiddetli bir burun tıkanıklığı yaşayabilirler. Septum, sol ve sağ nazal hava yollarını ayıran ince duvardır. Sapma, duvarın bir tarafa meyilli olduğu anlamına gelir; bu, alerji veya soğuk algınlığı olmadan bile tıkanıklığa neden olacak şekilde bir burun deliğinden nefes almayı zorlaştırabilir. Bu nedenle tek taraflı burun tıkanıklığı nedenleri arasında gösterilebilir. Ancak, en doğru teşhisi doktorunuz belirleyebilir.
Çocuklarda burun tıkanıklığı
Bir çocuğun, özellikle de bir bebeğin burun tıkanıklığı yaşadığından şüphelenildiğinde, aşağıdaki belirtilere dikkat etmek yardımcı olabilir:
- Beslenme sorunu veya iştah azalması
- Artan huzursuzluk veya ajitasyon
- Mukus üzerinde nefes alma veya boğulma sorunu
- Kesintiye uğramış uyku veya uykuya dalma güçlüğü
Tüm bu belirtiler yine de sadece burun tıkanıklığından kaynaklanmıyor olabilir. En doğru tanı ve teşhis için doktorunuza danışmalısınız.
Hamilelikte burun tıkanıklığı
Gebeliğe bağlı burun iltihabı oldukça yaygın bir durumdur ve bunun tıbbi adı “hamilelik riniti”dir. Obezite, hamilelik sırasında aşırı kilo almak, yükselen hormon seviyeleri veya bunların bir kombinasyonundan kaynaklanabilir. Genel olarak, hamilelik sırasında geçmeyen burun tıkanıklığı olan herkesin sorunu bir doktora bildirmesi iyi bir fikirdir.
Burun tıkanıklığı COVID-19 belirtisi mi?
Yakın tarihli bir Dünya Sağlık Örgütü (WHO) analizine göre, söz konusu koronavirüs olduğunda burun tıkanıklığı görülme olasılığı yalnızca %5. Yani yeni koronavirüs enfeksiyonu yaşayan kişilerin çok azı burun tıkanıklığı yaşıyor. Daha yaygın olarak bildirilen semptomlar ise şunları içerir:
- Ateş
- Kuru öksürük
- Açıklanamayan yorgunluk
- Akciğerlerden kalın mukus öksürmek
En doğru teşhis için doktorunuza danışmayı unutmayın.
Burun tıkanıklığının belirtileri nelerdir?
Burun tıkanıklığı yaşayan kişiler nefes almak için ağzını kullanır. Bu durum, geceleri ağzı açık bir şekilde uyuma ve beraberinde horlama ataklarına neden olabilir. Bu tür bir uykunun sonucunda ise sürekli yorgunluk ve halsizlik hissedilebilir. Bunların yanı sıra ağız kuruluğu ve boğaz enfeksiyonları da burun tıkanıklığında görülebilecek belirtiler arasındadır. Burun tıkanıklığı ve akıntısına, burunda kuruluk ve kaşıntı, hapşırma gibi durumlar da eşlik edebilir.
Burun tıkanıklığı nasıl geçer?
Burun tıkanıklığı sorunundan muzdarip çoğu kişi burun tıkanıklığı nasıl açılır, gripte burun tıkanıklığına ne iyi gelir, alerjik burun tıkanıklığı nasıl geçer, tek taraflı burun tıkanıklığına ne iyi gelir gibi sorularla buna bir çözüm aramakta. Burun tıkanıklığı geçirmenin en iyi yolu büyük ölçüde nedenine bağlıdır. Doktorunuz uygun tanı ve tedaviyi uygulamakta yardımcı olabilir.
Eğer burun tıkanıklığı yaşıyorsanız burun pasajlarınızı ve sinüslerinizi nemli tutmak yardımcı olabilir. İnsanlar bazen kuru havanın burun akıntısını durdurmaya yardımcı olabileceğini düşünse de aslında tam tersi bir etkiye sahiptir. Daha iyi hissetmek ve daha kolay nefes almak için aşağıdaki ipuçlarını kullanın:
- Yaşam alanlarınızda hava memlendirici veya buharlaştırıcı kullanın.
- Uzun duşlar alın veya bir tencerede ılık (ama çok sıcak olmayan) sudan çıkan buharı soluyun.
- Bol sıvı tüketin.
- Nazal tuzlu su spreyi kullanın. Tuzlu su burun pasajlarınızın kurumasını önlemeye yardımcı olur.
- Bir burun banyosu yapmayı deneyin. Sulama solüsyonunu oluşturmak için kaynatılmış ve soğutulmuş steril su veya H2O kullanın. Sulama cihazını her kullanımdan sonra durulayın ve kurumaya bırakın.
- Yüzünüze ılık, ıslak bir havlu koyun. Rahatsızlığı giderebilir ve burun pasajlarınızı açabilir.
- Başınızı destekleyin. Geceleri birkaç yastık üzerine yatın. Başınızı yüksekte tutmak nefes almayı daha rahat hale getirebilir.
- Klorlu havuzlardan kaçının. Burun pasajlarınızı tahriş edebilirler.
- Burnunuzdan doğru şekilde nefes almaya çalışın. Böylece kulaklarınıza veya sinüslerinizin diğer kısımlarına mukusu zorlamayın. Tek kullanımlık bir doku ile temizleyin, bu sayede mikropları yaymazsınız. Daha sonra ellerinizi yıkayın.
Burun tıkanıklığı tedavisi
Burun tıkanıklığı nasıl geçer, açıkladık. Şiddetli burun tıkanıklığı yaşıyorsanız doktorunuza başvurun. Doktorunuz nedeni tespit edecek ve buna yönelik bir tedavi izleyecektir. Bununla birlikte burun tıkanıklığını hafifletmeye yardımcı olabilecek birçok reçetesiz seçenek bulunmakta:
- Dekonjestanlar: Bu ilaçlar, burun pasajlarınızdaki şişliği azaltmaya yardımcı olur ve tıkanıklığı, sinüs basıncını hafifletir. Bunların çoğu burun spreyi veya hap şeklindedir.
- Antihistaminikler: Burun tıkanıklığınızın ve sinüs basıncınızın arkasında alerjiler varsa, bunları kontrol etmek semptomlarınızı hafifletecektir. Tıkanıklık ve sinüs basıncı için antihistamin içeren alerji ilaçları arayın.
- Steroid burun spreyleri: Bunlar ayrıca alerji kaynaklı burun tıkanıklığına da yardımcı olabilir. Reçetesiz satın alabileceğiniz bu tür spreyleri kullanmanız gerekip gerekmediğini doktorunuza danışın.
- Mentol: İçlerinde mentol bulunan ilaçlı merhemler de daha iyi nefes almanıza yardımcı olabilir. Bunları göğsünüze veya üst dudağınıza sürebilirsiniz. Ayrıca ılık suya koyduğunuz ve hava yollarınızın açılmasına yardımcı olan buharını soluduğunuz türlerini de satın alabilirsiniz.
- Ağrı kesiciler: Asetaminofen, ibuprofen ve naproksen gibi ağrı kesiciler burun tıkanıklığını gidermese de sinüs basıncının neden olduğu ağrıyı hafifletebilir.
- Burun tıkanıklığı nasıl geçer, artık biliyorsunuz. 7 günden uzun süren burun tıkanıklığınız ve sinüs basıncınız varsa mutlaka doktorunuza başvurun. Belirtileriniz şiddetliyse bunu daha erken yapın.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
Kaynaklar: 1, 2, 3, 4. mayoclinic, healthline, webmd
İlginizi çekebilir: Burun akıntısı durdurma yöntemleri nelerdir: Burun akıntısı nedir, neden olur, nasıl geçer?
