Yoga ve meditasyon yaklaşık 3500 yıldır insanoğlu ile birlikte. Bu denli eski uygulamalar olmalarına rağmen, her geçen gün yeni bir yararı keşfediliyor veya anlaşılıyor. Fonksiyonel MR ve MR görüntüleme öncesi insan bedenine yararları daha çok gözlem ile anlaşılabilirken, artık oluşan fizyolojik ve anatomik değişiklikleri birebir görüp belgeleyebiliyoruz.
Günümüzde yogayı daha çok fiziksel bir aktivite, bir egzersiz türü olarak görüp; meditasyon ve farkındalığı biraz daha geri plana atma veya hiç denkleme almama var. Günümüzün performans ve dış görünüşe önem veren dünyasında bu normal aslında. Olayın bir de sosyal medya boyutu var; 3 saat meditasyon yapsanız bunu Instagram’a nasıl koyarsınız ki? Hoş o kadar meditasyon sonunda koymak istemezsiniz ayrı…
Ben hala aklı yatmayanlar, aklı yatıp da merak edenler, her gün düzenli uygulama sonrasında kendindeki değişiklikleri anlamlandırmak isteyenler için bir nörolog gözüyle, dünyanın sayılı üniversitelerinde yapılan çalışmalardan çıkan belli başlı sonuçları toparladım.
Her gün düzenli meditasyon yapmak, günlük hayat meşgalelerinde farkındalık içinde olmak, haftada en az 2 gün yoga yapmak 8 haftanın sonunda neleri değiştirir?
- Stres düzeyleriniz azalır
- Anksiyete düzeyleriniz azalır
- Depresyon bulgularınız geriler
- Daha soğukkanlı olursunuz
- Dikkat dağınıklığınız azalır
- Kendinizi iyi hissedersiniz
- Kendinizle barışırsınız
- Beyniniz genç kalır
- Problemler karşısında sakin kalırsınız
- Problem çözme yeteneğiniz artar
- Okul ve iş performansınız artar
- Yaratıcılığınız artar
- Bağımlılıklarınız azalır
- Bırakmayı öğrenirsiniz
- Uykunuz daha kaliteli ve doyurucu olur
- Metabolik bulgularınız düzelir
Yoga ve meditasyon beyinde ve bedende neleri değiştirir?
- Prefrontal korteks (beynin ön bölgesi) gri madde kalınlığını ve kan akımını artırır. Prefrontal korteks, geçmişten ders alarak davranışlarımızı düzenlememizi sağlayan, iyi-kötü, doğru-yanlış muhakemesi yapan; beynimizin olgun, soğukkanlı ve akıllı bölümüdür.
- Beynin sağ-sol hemisferlerini dengeler. Sağ beyin kaynaklı yaratıcılık, empati gibi özellikler güçlenirken, sol beynin yargılayıcı ve analitik sesi kısılır.
- Hippokampüs hücre sayısı ve hacmi artar. Öğrenme ve hatırlama kolaylaşır, yaşla birlikte görülen hacim kayıpları yaşanmaz, duygusal iniş çıkışlar azalır.
- Amigdala hacmi küçülür. Panik merkezi devreden çıkınca stres karşısında dağılmadan sakin kalabiliriz. Olur olmaz musibetler bizi tetikleyemez.
- Beynin tüm bölgeleri arasında yeni yolaklar ve bağlantılar oluşur. Beyni bir bilgisayar gibi düşünürseniz daha yüksek kapasite ve verimlilikte çalışan bir beyniniz olur.
- Kalp hızı değişkenliği artar. Daha soğukkanlı, daha sakin, daha aklı başında olursunuz.
- Serotonin ve dopamin düzeyleri yükselir. Kendinizi daha iyi, daha mutlu, daha enerjik hissedersiniz.
- Stres hormonu kortizol düzeyleri düşer.
- BDNF düzeyleri artar. Beynin büyüme ve gelişme ‘hormonu’ BDNF artınca hücreler kendilerini daha kolay tamir eder, daha yavaş yaşlanır, daha iyi çalışırlar.
- Bağışıklık sistemi güçlenir. Parasempatik etkinlik artınca vücut kendini daha iyi tamir eder, kortizol düzeylerinin düşmesi ile bağışıklık sistemi sakinler.
- Epigenetik değişikler oluşur. Özellikle enflamasyona neden olan genlerde olumlu yönde değişiklikler olur, enflamasyon bulguları azalır.
Her gün mümkünse sabah akşam, 10’ar dakika meditasyon yapmanızı öneririm. Sosyal medyada gezinirken biraz ara verebilirsiniz, okula/işe giderken farkındalığınızı artırabilirsiniz, yürüyüş yaparken nefesinize veya adımlarınıza odaklanabilirsiniz. Bir başlayın, gerisi gelecek zaten. Ama yapamadığınız için kendinizi hırpalamayın… 1 dakika, 2 dakika ile başlayın, konu üzerine çok güzel kitaplar var, onları okuyun; TED konuşmaları var, onları seyredin. Bir Yoga merkezine gidin, sorun, deneyin. Herkesin gözü önünde yapamam diyorsanız evde ders alın. YouTube videoları seyredin.
Daha fazla bilgi için Beynini Doğru Besle adlı kitabımı okuyabilir ve Instagram hesabıma bakabilirsiniz.
İlginizi çekebilir: Yoga ve meditasyonla migren ve fibromiyaljiyi 12’den vurmanın 12 sırrı
