Birçoğumuz günlük yaşantımızı etkileyen şikayetlerimiz olduğunda doktora başvuruyoruz. Bunun dışında yapılması gereken sağlık taramalarını genellikle ihmal ediyoruz. Bazı hastalıkların erken tanısıyla başarılı tedavi şansı olmaktadır. Özellikle kanser tanılarında erken tanının önemi büyüktür. Yine erken teşhis edilip tedavisi başlanan diyabet hastalarında, hastalığın böbrek, göz gibi organlara verdiği zararın önüne geçmiş oluyoruz. Bu nedenle, belirgin bir şikayet olmadan da sağlık kontrolü yaptırmak önemli hale gelmektedir.
Ne zaman, hangi kontrolleri yaptırmalıyız?
Birçok kronik hastalık daha ileri yaşlarda ortaya çıkmaktadır. Fakat bazen Hashimato tiroiditi gibi ailesel eğilim gösteren hastalıklarda ileri yaşı beklemeye gerek yoktur. Kandan yapılacak basit testlerle tarama yapılabilir, gerekirse tiroid bezi görüntüleme ile desteklenebilir.
Yine ailede birden fazla kişide kolesterol yüksekliği öyküsü varsa, yaştan bağımsız olarak basit bir kan testiyle kontrol edilebilir.
Diyabetin erken dönemlerinde hastada herhangi bir şikayet olmayabilir, bu nedenle 2-3 yılda bir açlık kan şekeri ile tarama yapılabilir.
Kanser taramaları
- Kolon kanseri erken tanıyla başarılı tedavi şansı oldukça yüksek olan kanser türlerinden biridir. Rutin tarama olarak 45 yaşından sonra tüm bireylere kolonoskopi yapılması önerilmektedir. Ailede erken yaşlarda kolon kanseri öyküsü varsa, yaştan bağımsız olarak kolonoskopiyle değerlendirilebilir. Kolonoskopinin yerine geçmemekle beraber, dışkıda bakılan gizli kan testi de destekleyici olarak kullanılabilir.
- Meme kanseri taraması 40 yaş sonrası önerilmektedir. Her yıl en geç 2 yılda bir yapılacak mamografiyle erken tanı ve tedavi şansı artmaktadır. Eğer ailede birden fazla kişide meme kanseri varsa ve özellikle genetik yatkınlık tespit edilmişse, daha erken yaşlarda tarama yapılabilir.
- Uzun süredir sigara içenlerde akciğer muayenesi ve tomografiyle görüntüleme önerilmektedir.
- Erkeklerde 50 yaş civarında prostat kanseri için taramalara başlanabilir. Kanda bakılan “prostat spesifik antijen testi” ve muayene ile değerlendirilebilir.
- Yaşlanmayla beraber kemik yoğunluğu azalır. Kadınlarda 65 yaşından sonra, erkeklerde 70 yaşından sonra kemik dansitometre ile tarama yapılmalıdır. Sonuç normal olsa dahi 2 yılda bir mutlaka tekrar tarama yapılmalıdır. Eğer erken yaşta kalça kırığı gibi aile öyküsü varsa, daha erken yaşlarda da tarama yapılabilir.
İlginizi çekebilir: Kışa girerken daha güçlü bir bağışıklık sistemi için neler yapabilirsiniz?
