Çölyak hastalığı, bir ince bağırsak rahatsızlığıdır. Basit bir tanım yapmak gerekirse; buğday, yulaf, arpa gibi yiyeceklerin içerisinde bulunan gluten denilen proteini sindirememekten kaynaklı bir emilim bozukluğudur.
Hastalığın seyri bundan 20 sene öncesine kadar 500 kişi’de 1 iken, son dönemlerde 100 kişi’de 1 olduğu düşünülüyor. Son dönemde bu artışın sebebinin doğal olmayan tarım ürünlerinden kaynaklandığı öngörülüyor. Genetik olan bu hastalık, kadınlarda erkeklerden daha fazla görülüyor ve çocuk yaştan itibaren tanısı konuluyor. Ancak son zamanlarda, özellikle bir çok danışan tarafından dile getirilen şişkinlik hissi, karında büyüme, devamlı demir eksikliği, kilo verememe gibi problemler; temelde glutene bağlı olarak ortaya çıkan intolerans olarak adlandırılabilir.
Aslına bakıldığı zaman bitkiler çoğalmak isterler, yani biz onları karşılıklı bir çıkar ilişkisinden kaynaklı olarak tüketiriz. Bitkiler bize karşı gelemeyecekleri için toplama zamanına yakın bir miktar zehir bırakırlar. Bitkiler ne kadar çok tehlike sezerse bırakacağı zehir miktarı da o denli fazla olmakta…
Gluten, böceklerde önemli bir sindirim enzimine engel teşkil ederler. Eğer bir çekirge fazla arpa yerse midesine ağırlık çöker ve bitkiyi bırakmak zorunda kalır. Gluten aynı etki ile insan bağırsaklarında sindirilmemiş bir biçimde, bağırsak hücrelerinin arasında gezinir ve orada hücrelerin birbiriyle olan bağını gevşetir. Bağışıklık sistemi bu durumdan pek hoşlanmaz ve sinyal konumuna geçer. Çölyak hastalığında durum ortaya net tablo ile çıkarken, gluten intoleransında durum çok net ortada olmasa bile belirtileri görülebilir.
İntolerans testi uygulamasında glutene karşı intoleransı olan bireylerde en az 2 hafta boyunca glutenli yiyeceklerin olmadığı bir diyet listesi hazırladığım zaman, danışanlarım kendilerini daha iyi hissetmeye başladıklarını söylüyorlar. Bunun yanı sıra kilo verme süreci hızlanıyor, odaklanma sorunu yaşamıyorlar ve halsizlik hissinden kurtulmaya başlıyorlar.
Bazı durumlarda glutene karşı hassasiyetiniz olmasa bile bağırsak floranızın kötü olmasından kaynaklı, zararlarını görebilirsiniz. Kabızlık sonrası tükettiğiniz sinameki içeren bir çay, yoğun alkol alımı gibi… Böyle bir durumda bağırsağınızın geçirgenliğinin hassaslaştığı zamanlarda gluten içeren yiyeceklerden uzak durmayı düşünebilirsiniz.
