Kaktüs meyvesi veya diğer adlarıyla Hint inciri, frank inciri veya dikenli incir, tatlı ve lezzetli bir meyvedir ve sağlığa da faydaları vardır. Uzun senelerdir Meksika mutfağında kullanılır ancak ülkemizde de güney beldelerinde yetişmektedir. Meyvenin büyük kısmı tüketilebilir durumdadır ve bu meyve reçellerde, kokteyllerde ve pek çok başka yerde kullanılabilmektedir. Mutfaktaki kullanımlarına ek olarak zengin bir besin profili vardır ve sağlığa iyi gelebilir, belli hastalıklara karşı koruyabilir.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Her bireyin beslenme ihtiyaçları ve çeşitli besin gruplarına gösterdiği tolerans ve hassasiyet kendi metabolizma işleyişine göre farklılıklar gösterebilir. Olası risk durumlarına karşın sağlığınızı ilgilendiren her türlü konuda mutlaka uzman görüşüne başvurun.
İçindekiler
Besin değerleri
Kaktüs meyvesinin besin profili türüne göre biraz değişim gösterebilir. İyi bir lif kaynağıdır ve pek çok mineral ile vitamine sahiptir.
150 gram kadar kaktüs meyvesinin içeriğinde şunlar bulunur:
- Kalori: 61 kcal
- Protein: 1 gram
- Yağ: 1 gram
- Karbonhidratlar: 14 gram
- Lif: 5 gram
- Magnezyum: Günlük önerilen miktarın %30’u
- C vitamini: Günlük önerilen miktarın %23’ü
- Potasyum: Günlük önerilen miktarın %7’si
- Kalsiyum: Günlük önerilen miktarın %6’sı
Kaktüs meyvesi iyi bir lif kaynağıdır ve 150 gram kadarı günlük ihtiyacın %19’unu karşılar. İçinde hem çözünür hem de çözünmez lifler vardır ve bunların ikisi de sağlıklı bir sindirim için önemlidir.
Kaktüs meyvesindeki magnezyum, potasyum ve kalsiyum sağlıklı bir tansiyon için önemlidir, C vitamini ise bağışıklık sistemi sağlığında rol oynar.
Kaktüs meyvesi aynı zamanda pek çok bitkisel bileşene de sahiptir ve bunlar arasında antioksidan olarak görev yapan fenolik asitler, flavonoidler ve pigmentler vardır.
Antioksidanlar serbest radikal adı verilen ve hastalıklara sebep olabilen reaktif moleküllerin yarattığı oksidatif hasara engel olurlar.
Sağlığa faydaları
Kaktüs meyvesinin sağlığa faydalarının büyük kısmı lif ve antioksidan içeriğinden kaynaklanıyor. İnsanlar üzerindeki çalışmalar kısıtlı sayıda ancak ön sonuçlara göre umut vadediyor.
Kilo verme
Kaktüs meyvesindeki lifler besinlerdeki yağlara bağlanarak kilo vermeye yardımcı olabilirler. Bu şekilde onların dışkıyla atılmasını sağlayarak enerji emilimini azaltabilirler.
20 sağlıklı yetişkinle yapılan bir çalışmada, yetişkinlere yemeklerden sonra günde 3 defa 500 mg’lık kaktüs lifi içeren 2 tablet verilmiş. Bunun sonucunda dışkıdan yağ atımında ciddi bir artış olmuş.
Çalışmanın yazarları kaktüs liflerinin yemeklerdeki yağların emilimini azaltarak kilo verme konusunda rol oynayabileceğini yazmışlar. Ancak bireylerdeki kilo kaybını ölçmemişler.
Başka çalışmalarda ise kaktüs lifi tabletlerinin dışkıda yağı arttırdığı ve kilo verme sağladığı görülmüş. 12 haftalık bir çalışmada kaktüs liflerinin plaseboya göre daha fazla kilo vermeyi sağladığı ortaya çıkmış.
Bu çalışmaların sonuçları ilginç olsa da, bunların doğrudan meyve ile değil, kaktüs lifi tabletleri ile yapıldığını unutmamak lazım.
Bir kaktüs meyvesinde 3 gramdan fazla lif vardır ve kalorisi görece düşüktür ve bu nedenle kilo verme konusunda benzer faydalar elde edebilirsiniz. Ancak kilo yönetimi konusundaki bu etkisi için daha fazla araştırma gerekiyor.
Cilt ve saç
Kaktüs meyvesi genellikle cilt ve saça parlaklık verdiği için övülür. Hatta bazı türleri saç bakım ürünlerinin içerisine de katılır.
C vitamini ve betalain pigmentleri gibi bazı bileşenlerinin anti-inflamatuar ve antioksidan etkileri vardır. Ayrıca özellikle çekirdekleri ve kabuğunda çoklu doymamış yağ asitleri vardır ve bunlar cilt ve saç sağlığında rol oynarlar.
18 sağlıklı yetişkin ile yapılan küçük bir çalışmada 250 gram kadar kaktüs meyvesini 2 hafta boyunca günde 2 defa tüketmenin C vitamini takviyesi almak kadar güçlü olduğu ve kandaki C ile E vitaminini arttırdığı belirtiliyor.
Kaktüs meyvesinin antioksidan etkisi cilt ve saç sağlığını iyileştirebilir çünkü bu bölgelere gelen oksidatif stres kaynaklı yaşlanmaya, inflamasyona ve diğer kaynaklara engel olur.
Yine de onun cilt ve saç sağlığı üzerindeki doğrudan etkilerine dair yeterince çalışma yok. Özellikle içindeki antioksidanların saç ve cilt sağlığına doğrudan katkı sağladığına dair pek kanıt bulunmuyor. Ancak onun saça olmasa da cilde sürülmesinin etkileri üzerine çalışmalar var.
Test tüpleri ve fareler ile yapılan bir çalışmada kaktüs meyvesi çekirdeklerinden elde edilen yağın cilt enfeksiyonları üzerinde mikrop karşıtı etkilerinin olduğu ve yaraların iyileşmesine yardımcı olduğu görülüyor.
Ancak yağını cilde sürmekle doğrudan tüketmenin aynı etkileri yaratıp yaratmadığına dair net veriler yok.
Diyabet
Kaktüs meyvesinin bir diğer muhtemel faydası ise diyabet komplikasyonları ve kan şekeri yönetimi üzerine.
İçindeki pektin adı verilen çözünür lifin kan şekerini düşüren özellikleri olabilir ve kandaki yağ düzeyleri üzerinde de faydalı etkileri bulunabilir.
Bazı ön çalışmalarda insanlarda kaktüs meyvesi tüketiminin açlık kan şekerini ve tokluk kan şekerini hem sağlıklı bireylerde hem de tip-2 diyabet hastalarında düşürebildiği görülmüş.
Ancak bu bulgular karışık durumdalar ve etkilerinin hem tüketim şeklinde hem de kullanılan türüne göre değişim gösterebildiği belirtiliyor.
İnsanlarla yapılan 20 deneye dair bir değerlendirmede kaktüsün kendisinin tüketiminin kan şekeri ve insülin düzeyleri üzerinde ciddi azalma sağladığı görülüyor. Ancak etki meyvede görünmüyor.
Fakat kalp sağlığı söz konusu olduğunda meyvesi daha faydalı olabilir. Tip-2 diyabeti olan pek çok insanda kötü kolesterol ve trigliserit düzeyleri de yüksektir ve bunlar kalp hastalıkları riskini arttırırlar.
Kaktüs meyvesi tüketmek toplam ve kötü kolesterol düzeyleri üzerinde ciddi bir azalma sağlayabilir. 11 çalışmaya dair bir değerlendirmede bu etkinin hem sağlıklı bireylerde hem de tip-2 diyabeti olanlarda belli olduğu görülüyor.
Fakat kaktüsün yaprak kısımlarını tüketmenin kandaki yağ düzeyleri üzerinde bu etkiyi yaratmadığı görülüyor.
Kaktüs meyvesinin ne şekilde bu konulara destek olduğunun incelenmesi için daha fazla araştırma gerekiyor.
Karaciğer sağlığı
Kaktüs meyvesi tarihsel olarak karaciğer tedavilerinde kullanılmıştır ve bazı modern çalışmalar da bunu destekliyorlar.
İçeriğindeki antioksidanların karaciğeri oksidatif stres ve inflamasyondan koruyabileceği düşünülüyor.
Obezitesi olan farelerle yapılan bir çalışmada kaktüs meyvesi tüketmenin alkol kaynaklı olmayan karaciğer yağlanmasına karşı koruma sağlayabildiği görülüyor.
Farelerle yapılan başka bir çalışmada ise meyvenin suyunun kronik alkol tüketiminden kaynaklanan karaciğer hastalıklara karşı önleyici olduğu görülüyor. Çünkü antioksidan etki göstermiş ve alkol kaynaklı oksidatif hasarı önleyebilmiş.
Kaktüs meyvesi alkol tüketen insanlarda da benzer bir etki gösterebilir. 55 sağlıklı yetişkin ile yapılan bir çalışmada alkol almadan önce kaktüs bitkisi ekstresi almanın sabahtan kalmalığa iyi geldiği ve kandaki inflamasyon işaretlerini azaltma konusunda plasebodan daha iyi olduğu görülmüş.
Ancak onun karaciğer sağlığı üzerindeki etkilerini daha iyi anlamak için insanlar üzerinde daha fazla çalışma gerekiyor.
Olumsuz yanları
Doğru şekilde hazırlanan kaktüs meyvesinin tüketimi güvenlidir ancak bazı olumsuz yanları da vardır.
Onu çok fazla tüketirseniz aşırı lif tüketimi belirtileri görülür. Yani ishal, hazımsızlık, şişkinlik ve bulantı.
Buna ek olarak kaktüs meyvesinin çekirdeklerinin nadiren bağırsak tıkanmalarına sebep olabildiği görülmüştür. Aşırı tüketim durumunda bunlar sindirilemez bir engel oluşturabilirler. Yaygın tüketilen miktarlarda tüketmenin genelde güvenli görüldüğünü belirtelim.
Ancak takviyeleri ve ekstreleri üzerinde yeterince araştırma yok. Hamile ve emziren kadınların doktorları ile konuşmaları uygun olacaktır. Ayrıca dışındaki dikenlerden iyi ayrılmalı, yoksa cildinize batabilir veya tüketebilirsiniz.
Kaktüs meyvesi Opuntia ficus-indica kaktüs bitkisinin üzerinde yetişir. Lifler ve antioksidan bileşenler bakımından zengindir. Bunun sonucunda kilo vermeye, kan şekeri yönetimine, karaciğer sağlığına ve daha fazlasına iyi gelebilir. Ancak insanlar üzerinde daha fazla çalışma gerekiyor.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Her bireyin beslenme ihtiyaçları ve çeşitli besin gruplarına gösterdiği tolerans ve hassasiyet kendi metabolizma işleyişine göre farklılıklar gösterebilir. Olası risk durumlarına karşın sağlığınızı ilgilendiren her türlü konuda mutlaka uzman görüşüne başvurun.
Kaynak: healthline
İlginizi çekebilir: Ananas suyunun faydaları
