Mandalina rengi portakal gibi turuncu olan ancak bazı türlerinde yeşil ve kırmızı tonları da bulunabilen meyvelerden bir tanesi. Ancak portakaldan daha küçük, daha az yuvarlak ve soyması biraz daha kolay. Tadı da genelde daha tatlı.
Hem etli kısmı hem de kabuğu oldukça besleyici. Her bir kısmını smoothienize katabilir, meyve suyunu hazırlayabilir veya reçel, salata sosu olarak kullanabilirsiniz.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Her bireyin beslenme ihtiyaçları ve çeşitli besin gruplarına gösterdiği tolerans ve hassasiyet kendi metabolizma işleyişine göre farklılıklar gösterebilir. Olası risk durumlarına karşın sağlığınızı ilgilendiren her türlü konuda mutlaka uzman görüşüne başvurun.
İçindekiler
Besinlerle doludur
Boyutuna karşın mandalina besin ve su bakımından çok zengindir. Hatta %85’inin su olduğunu söylemek mümkün.
1 tane 88 gramlık mandalinanın besin profili şöyledir:
- Kalori: 47 kcal
- Karbonhidrat: 12 gram
- Lif: 2 gram
- Protein: 0.7 gram
- Yağ: 0 gram
- C vitamini: Günlük ihtiyacın %26’sı
- A vitamini: Günlük ihtiyacın %3’ü
- Potasyum: Günlük ihtiyacın %3’ü
Görebileceğiniz gibi mandalina çok güzel bir C vitamini kaynağıdır ve bu sağlığa faydalarının en büyük sebebi.
Ayrıca beta-cryptoxanthin bakımından en yoğun gıdalardan bir tanesi. Bu antioksidan bedende A vitaminine dönüştürülür ve ona rengini verir.
Mandalinada potasyum ve B1, B6, B9 vitaminleri, yani thiamin, pyridoksin ve folat da bol miktarda bulunur.
Antioksidan değeri yüksektir
Antioksidanlar serbest radikallerin birikiminden kaynaklanan oksidatif stresin etkilerini nötralize ederler ve bedeninizi korurlar. Bu zararlı moleküller kalp hastalıkları, artrit ve kanser gibi pek çok kronik rahatsızlıktan sorumludurlar.
Mandalina ve onun kabuğu C vitamini, beta-cryptoxanthin ve aynı zamanda naringin, hesperidin, tangeretin ve nobiletin gibi antioksidanlar bakımından zengindir.
C vitamininin antioksidan kapasitesi özellikle cilt ve kalp sağlığında kendini gösterir ve aynı zamanda kanserle savaşan özellikler de gösterir.
Araştırmalara göre flavonoidlerin beyni koruyucu ve kronik rahatsızlıkların riskini azaltıcı etkileri de bulunuyor.
Bağışıklık sistemini güçlendirir
Mandalinada bulunan C vitamini bağışıklık sisteminizi güçlendirerek virüs ve bakterilere karşı koruma sağlar.
Araştırmalara göre C vitamini T hücrelerinin gelişimini ve işlevlerini etkiliyor ve onların ölümüne sebep olan unsurları engelliyor. Bu nedenle enfeksiyonlarla savaşta sağlıklı bir düzeyde kalmalarına yardımcı oluyor.
C vitamini aynı zamanda bakteri ve diğer zararlı bileşenleri yiyerek sindiren fagositleri de güçlendiriyor ve böylece bağışıklık sistemi tepkisini iyileştiriyor.
Günde 1-2 gram kadar C vitamini alımı ile yapılan çalışmalarda soğuk algınlığının şiddeti ve süresinin azaldığı görülmüş.
Aynı zamanda hesperidin ve naringenin içeriğinden dolayı alerjik reaksiyonların şiddetini de azaltabilir ancak bunlar kabuğunda bulunurlar.
Beyin sağlığını destekleyebilir
Mandalinada bulunan C vitamini ve nobiletin gibi antioksidanlar şizofreni, Alzheimer ve Parkinson hastalıkları gibi beyin bozukluklarına karşı koruma sağlayabilirler.
Örneğin şizofrenide serbest radikal miktarının artışına dair araştırmalar mevcutlar. C vitamini ise beyindeki bu serbest radikal kaynaklı hasarın önlenmesine yardımcı olabilir.
Buna ek olarak hayvan deneylerinde kabuğundaki nobiletinin beyinde Alzheimer hastalığından kaynaklı negatif etkileri azaltmaya yardımcı olabileceği görülüyor.
Nobiletin beta-amiloid birikimine ve zehirlenmesine engel olarak beyin hücrelerini koruyabiliyor ve Alzheimer’ın başlangıcında bu birikim genelde görülür.
Mandalinanın Parkinson hastalığı üzerindeki etkilerine göz attığımızda ise farelerde beyindeki dopamin üreten hücreleri koruyarak motor davranışları iyileştirebildiği görülüyor. Bu hücrelerin ölümü ise hastalığın ilerlemesine sebep oluyor.
Araştırmalar umut verici olsalar da insanlar üzerinde daha fazla çalışma gerekiyor.
Cildin görünümünü iyileştirebilir
Beslenmenize mandalina eklemek C vitamininin kolajen üretimindeki rolünden dolayı cilt sağlığına iyi gelebilir. Kolajen bedenimizde en bol bulunan proteindir. Bağ dokulara ve cilde yapı, güç ve denge sağlar.
Yaşlandıkça bedendeki kolajen miktarı azalır. Ancak C vitamini kolajen sentezini iyileştirir ve bu da yaraların iyileşmesini hızlandırır, kırışıklar gibi yaşlanma işaretlerinin azalmasını sağlar.
C vitamininin antioksidan özelliği ise serbest radikallerin cilde hasar vermelerine engel olarak gençliği korur.
Kilo verme dostudur
Mandalina lif alımı sağlayarak kilo vermenize yardımcı olabilir. Mandalina gibi çözünmez lifler sağlayan turunçgiller, bağırsaklarda fermente olmazlar.
Bu lif türü sindirim sisteminden gıdaların geçişini yavaşlatır ve tokluk hissi sağlar. Böylece iştahınızı kontrol altına almak ve kilo vermek kolaylaşır.
Buna ek olarak araştırmalara göre lif alımı daha yüksek olan insanların beden ağırlıklarını korumaları daha kolay oluyor ve daha az lif tüketenlere göre verilen kiloları daha zor tekrar alıyorlar.
Ayrıca yapılan bir test tüpü çalışmasında nobiletin maddesinin yağ hücrelerinde yağ birikimini önleyebildiği ve protein kinaz aktivitesini arttırabildiği görülmüş. Bu protein hücre enerji dengesini sağlıyor ve yeni yağ hücrelerinin oluşumuna engel olabiliyor.
Kalp sağlığını destekleyebilir
Mandalina gibi C vitamini, tangeretin ve nobiletin antioksidanları bakımından zengin meyveler kalp sağlığına iyi gelebilirler.
İnsanlar ve hayvanlar ile yapılan çalışmalara göre C vitamini tansiyonu düşürerek ve trombosit birikimini engelleyerek kalp hastalıkları risk faktörlerini azaltıyor. Ayrıca damar işlevlerini iyileştiriyor, trigliserit miktarını düşürüyor ve kötü kolesterolün iyileşmesini sağlıyor.
Benzer şekilde test tüpü çalışmalarında tangeretin ve nobiletin maddelerinin toplam kolesterol ve trigliserit düzeyleri üzerinde azaltıcı etkileri olduğu görülmüş ve bu da damar tıkanması riskini azaltıyor.
Damar tıkanması ve daralması kalp krizi ve inme riskini arttıran unsurlar arasında yer alıyorlar.
Kanser karşıtı özellikleri olabilir
Mandalinada bulunan antioksidanların kanserle savaşan özellikleri olabilir.
C vitamini tümör gelişimi ve yayılımını önleyebilir, ameliyatlardan sonra yaraların iyileşmesini hızlandırabilir ve kemoterapi verimliliğini arttırdığı gibi toksikliğini de azaltabilir.
Çalışmalara göre kanser tedavisi görenlerde C vitamini eksikliği olma ihtimali yüksek ve C vitamini takviyeleri terminal kanser sahibi insanlarda sonuçları iyileştirebilirler. Ancak insanlardaki çalışmalarda henüz net sonuçlar yok.
Turunçgillerde bulunan flavonoidlerin bazı kanser türlerinin riskinde azalma ile bağlantıları vardır ve bunlar arasında mide, meme, kolon ve akciğer kanserleri de bulunuyor.
Ancak çoğu çalışma yüksek dozda vitamin ve bileşen ile yapıldığı için beslenme yoluyla alımda aynı etkiler görülmeyebilirler. Bu nedenle daha fazla araştırma gerekli olabilir.
Beslenmenize eklemesi kolaydır
Mandalina portakal kadar popüler olmasa da yine de çok güçlüdür.
Onu beslenmenize eklemek için bazı öneriler şöyle:
- Kabuklarını soyup doğrayarak salatalara eklenebilir.
- Kabuğu rendelenerek içecek, kokteyl ve soslara eklenebilir.
- Suyu sıkılarak içilebilir.
- Yoğurt ve chia pudingine eklenerek besleyici bir kahvaltı yapılabilir.
Taze mandalinanın buzdolabına atılması gerekmez. Ancak önceden soyarak saklamak isterseniz buzdolabında durması iyi olur.
Mandalina sağlığınıza pek çok faydası olan besin yoğun bir meyvedir. Antioksidanlar ile doludur ve bunlar bağışıklığı destekleyebilirler, kanserle savaşan özellikleri vardır ve ayrıca beyin, cilt ve kalp sağlığına iyi gelebilirler.
Mandalina aynı zamanda tatlı ve tazeleyicidir ve pek çok gıdaya katılabilir.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Her bireyin beslenme ihtiyaçları ve çeşitli besin gruplarına gösterdiği tolerans ve hassasiyet kendi metabolizma işleyişine göre farklılıklar gösterebilir. Olası risk durumlarına karşın sağlığınızı ilgilendiren her türlü konuda mutlaka uzman görüşüne başvurun.
Kaynak: healthline
İlginizi çekebilir: Kimyonun faydaları nelerdir?
