Özellikle son yıllarda artan hayat tempomuzla, uyaranların fazlalığıyla yemek yemek otomatik hareket ettiğimiz bir davranışa dönüştü. Ve bu hızın sonucu olarak nasıl bittiği anlaşılmayan yemekler, doyum hissetmediğimiz yemek deneyimleri, porsiyon kontrolünde yaşadığımız problemler her gün şikayet ettiğimiz başlıca konularımız. Öğünümüzü aceleyle geçiriyorsak, ayaküstü atıştırıyor, akşam da televizyon karşısında yiyorsak nasıl bir tatmin duygusundan bahsedebiliriz ki?
Tatmin edici bir yemek mumlar, müzik romantizm kokan bir yemek yemek değildir. Tatmin edici bir yemek; tüm duyularımızla yemeği almamız ve onları doyurmamız, yemek anında orada olmak için kendimize yarattığımız fırsattır.
Yemek yerken zihnimiz bambaşka yerlerdeyse bakar ama göremeyiz, dinler ama duyamayız, yer ama yediğimizden hiçbir şey anlamayız. Yemek yerken sadece yemeğimizle ilgilenirsek ne olur? Mindful eating dediğimiz “ dikkatli yeme”; duyularımızla, bedensel hislerimizle, açlık, tokluk seviyemizin farkında olarak o anda mevcut olmayı içerir. Yemek yerken farkındalık uygulamanın, yavaşlamanın amacı her anı deneyimlemek için duyularımızı kullanabilmemiz içindir. Biz ise tam tersini yapıyoruz. Sanki çok fazla miktarda yiyecek tükettiğimiz zaman onun tadını alabildiğimizi, tatmin olacağımızı düşünüyoruz. Ama tatmin olmanın, doyum almanın yolu yemeği tüm duyularımızla yemekten geçer. Peki, bu duyuları yerken nasıl kullanacağım?
İçindekiler
Yemekte mindful eating uygulaması
Görme
Yemeği önce gözlerimizle yeriz. Gözlerimiz bize bir yiyeceğin rengi, şekli, dokusu ve miktarı hakkında bilgi verir. Görme duyumuzu pas geçmek, tatmin hissimizin önündeki ilk engeldir. Yemeğin sunumunun iştahınızı veya yeme isteğinizi nasıl etkilediğine dikkat edin. Masada neler var? Yemeklerin ve masada olan şeylerin isimlerini içinizden geçirebilirsiniz.
Koku
Koku, duyumlarımızı en fazla harekete geçiren, iştahımızı en fazla arttıran hislerdendir. O sebeple ağzınıza ilk lokmayı atmadan önce, kokuları fark edin. Yemek yerken kokulara dikkat etmenin tatmin hissini nasıl etkilediğini daha iyi anlamak için. Yemeğinize ağzınıza attığınız ilk birkaç lokmada burnunuzu elinizle sıkıp nefes almadan yiyeceği çiğnemeyi deneyebilirsiniz.
Tat, dokunma
Yemek deyince aklımıza gelen ilk şey tat olsa da; görme ve koku duyumlarının yeme deneyiminde ne kadar etkili olduğunu deneyimlediğinizi düşünüyorum. Tat konusuna gelecek olursak; dilimizin üzerinde yanlarında, arkasında hatta boğazda bulunan tat tomurcukları 5 temel tadı algılayabilir acı, ekşi, tatlı, tuzlu ve umami. Bu 5 tanesinin farklı miktarlardaki ve şiddetlerdeki kombinasyonları, bizlerin “tat” olarak bildiği hissi oluşturmaktadır. Her lokmada yemeğin tadının nasıl değiştiğini fark edin:
Çiğnerken nasıl?
Yutarken nasıl?
Halen aynı lezzeti alıyor musunuz?
Görüntüsü halen ilk andaki kadar çekici mi?
Yemek boyunca bu kadarı size yeter mi yoksa hala devam edecek misiniz anlayabilmek için midenizin doluluk oranına dikkat edin. Bunu fark etmek için lokmalarınız arasında çatalınızı tabağın kenarına koyarak küçük duraklamalar yaratabilirsiniz. Mindful eating deneyimine çalışmak yemek ile olan ilişkinizi, yemeğin sizi ne verdiğini anlamanızı sağlayabilir. Dikkatli yeme pratiği sonrası aşağıdaki sorulara biraz vakit ayırmak deneyiminizi daha net ayırt etmenizi sağlayacaktır:
1. Yemekten önce nasıl hissediyordunuz?
2. Yemeğinizi yerken dikkatli kalmakta zorlandınız mı?
3. Geçmiş deneyimlerinize göre mindful eating ile yemek yediğinizde yemeğinizde ne gibi farklar fark ettiniz?
4. Mindful yeme deneyiminizden ilerideki deneyiminizde yanınızda götüreceğiniz ne var?
5. Bir sonraki deneyiminizde neyi farklı yaparsınız?
İlginizi çekebilir: İş yerinde “mindful eating” için nelere dikkat etmelisiniz?
