Omurga, vücudumuzun temel destek sistemlerinden biri ve sağlıklı bir omurga, yaşam kalitesi üzerinde doğrudan etki sahibi. Ancak, günümüzün modern yaşayış şekli, omurga sağlığını tehdit eden pek çok faktörü de beraberinde getiriyor. Yanlış duruş, postür bozuklukları, ağırlık taşıma, teknoloji bağımlılığı, hareketsizlik, sağlıksız beslenme ve benzeri bir dizi faktör omurga sağlığını tehdit edebiliyor.
Sağlıksız bir omurga düz bir çizgi yerine, sıra dışı bir eğrilik gösteriyor. Bu durum, genellikle çocukluk yaşlarda fark edilebilen skolyoz olarak tanımlanıyor. Skolyoz, omurganın anormal bir şekilde yana doğru eğrildiği durumu ifade ediyor. Bu eğrilik genellikle S veya C harfine benzer şekilde olabilir. Çocuklukta, ergenlikte veya herhangi bir yaşta da ortaya çıkabilir, ancak genellikle çocuklukta fark edilir ve tedavi edilmediğinde cerrahi müdahale gerektirebilir. Omurgada gözle görünen kavis, omuz veya kalçada asimetri, dik durmada zorlanma, bel-sırt-omuz ağrısı, nefes darlığı gibi semptomlar, skolyozun belirtileri arasında yer alıyor. Ortopedi ve Travmotoloji Hekimi Op. Dr. Evren Fehmi Atay, skolyoz hastalığını 10 maddede bizlere şu şekilde aktarıyor:
1. Omurgada S şekline dikkat!
Skolyoz en basit tabirle karşıdan bakıldığında omurganın S çizmesidir. Bu tip bir eğrilik gözlemlendiğinde uzmana başvurulmalıdır.
2. Kız çocuklarda yaygın
Skolyoz erkek çocuklara oranla daha çok kız çocuklarda görülmektedir.
3. Çocuk yaşlarda ortaya çıkar
Kemik problemleri nedeniyle oluşan skolyozlar doğumdan itibaren görülmektedir. İdiyopatik skolyoz (nedeni belli olmayan) ise genellikle 11-12 yaşlarında ortaya çıkmaktadır.
4. Yaşlanmayla birlikte ağrılar artar
Özellikle yaşlılık döneminde kemik erimelerinin artmasıyla birlikte skolyoz ağrılarında artış görülmektedir.
5. Cerrahi müdahale gerekebilir
Skolyoz vakalarında 20 derecenin üzerindeki omurga eğriliklerinde takip gerekmektedir. 40 derecenin üzeri takibin yanı sıra cerrahi müdahale de gerektirebilir. 60 derece üzeri omurga eğriliklerinde ise cerrahi müdahale kaçınılmazdır.
6. Yaşama eğitiminin önemi
Cerrahi dışı skolyozlarda yaşama eğitimi verilmesi önerilir. Örneğin; özellikle çocukların ağır çanta taşımaması, uzun süre bilgisayar karşısında oturmaması ve ağır çantaları tek omuzda taşımaması önerilir.
7. Yüzmenin faydaları
Skolyozu bulunan kişilere yüzme sporu önerilmektedir. Bununla birlikte barfiks çalışmalarıyla da skolyozun düzeltilmesine yardımcı olunmaktadır.
8. Başka hastalıkları tetikleyebilir
Omurganın ana fonksiyonu dik durmak ve beyinden çıkan sinirlere koruyucu kanal olmaktır. Skolyoz bir duruş bozukluğuna yol açtığı gibi birtakım sinirlerin gerilmesine bağlı ağrı ve duyu-motor fonksiyon bozukluklarına da sebebiyet verebilmektedir. Ayrıca göğüs kafesi hizasındaki eğriliklerde kalpte ritim bozukluklarına neden olma gibi sistemik yan etkileri de bulunmaktadır.
9. Aile muayenesinin önemi
Skolyozu teşhis etmek için ilk planda aile muayenesi gelmektedir. Çocukların omurgalarındaki rahatsızlık öncelikle aileler tarafından teşhis edilmektedir. Ancak okullarda yapılan sağlık taramaları sırasında teşhis edilen pek çok skolyoz hastası da bulunmaktadır.
10. Güçlü bir omurga için neler yapılmalı?
Daha güçlü bir omurga için yaşa ve beden yapısına uygun olacak şekilde düzenli spor yapılması gerekmektedir. Kaliteli bir yatakta düzgün yatış pozisyonlarında uyunmalıdır. Bilgisayar, tablet veya telefon gibi cihazlarla daha az vakit geçirmeye ya da masa başı egzersizlerine önem verilmelidir.
Ortopedi ve Travmotoloji Hekimi Op. Dr. Evren Fehmi Atay’ın altını çizdiği bu maddelerden yola çıkarak hem kendiniz hem de çocuklarınız için omurga sağlığını önceliklendirmeli, skolyoz belirtilerini fark ettiğinizde bir uzmana danışmalı ve ertelemeden doğru tanı ve tedavi ile ilerlemelisiniz.
İlginizi çekebilir: Çocukların sağlıklı bir kas-iskelet sistemiyle büyümeleri için yapılması gerekenler
