Çocukların gelişim sürecinde çeşitli aktiviteler büyük bir öneme sahip. Bu aktivitelerin başında da kitap okumak geliyor. Kitap okumayı bir alışkanlık haline getiren çocukların hem düşünce dünyası hızla gelişiyor hem de hayal gücü güçleniyor. Ayrıca, bu aktivitenin çocukların kelime haznesini genişlettiğini ve yaratıcı yazma becerisi kazandırdığını da vurgulamak istiyoruz. Sayfalardaki cümleleri dikkatle okumaya ek olarak, kitapların içinde yer alan resimlerin detaylıca incelenmesi de çocukluk döneminde fayda sağlıyor. Bu inceleme aktivitesi, sessiz kitaplar sayesinde iyileştiriliyor. Bu yazımızda, çocukların duygularına, fikirlerine ve yeteneklerine dokunan sessiz kitapların ayrıntılarını sizler için kaleme aldık.
Sessiz kitap nedir?
Okuma kitabı denildiği zaman akla ilk olarak içinde bir sürü kelime içeren sayfa bütünleri geliyor. Bu noktada, kitaplardaki görsel içeriklerin de okunabildiğini vurgulamak istiyoruz. Görsellerin okunmasına öncülük eden kitaplara ise sessiz kitap deniyor. Sessiz kitaplar, içlerinde herhangi bir yazılı öge içermiyor ve sadece resimlerden oluşuyor.
Genellikle küçük yaştaki bireylere hitap eden sessiz kitapları etkili bir şekilde okuyabilmek için hayal gücünü kullanmak gerekiyor. Sessiz kitaplardaki görseller, bir olay örgüsünün elementleri olsalar da bu kitaplarda sözcükler olmadığı için okuyucunun olay örgüsünü hayal ederek yaratması gerekiyor. Bir başka deyişle, sessiz kitaplardaki görsellerin okuyucu tarafından hikayeleştirilmesi büyük bir önem taşıyor. Her okuyucunun kendi hikayesini tasarlamasıyla farklı bakış açıları ortaya çıkıyor ve okuyucuların bakış açılarını değiştirmesi kolaylaşıyor.
Çoğu insan, bir kitabı okumayı bitirdikten sonra o kitabı tekrar eline almıyor. Sessiz kitaplar ise tekrar tekrar okunabiliyor; bu kitaplardaki görsellerle her okuma seansında farklı bir olay örgüsü yaratılabiliyor. Bu sayede, bir kere satın alınan sessiz kitapla defalarca etkileşime giriliyor. Çocuklar, herhangi bir aktiviteyle ilgilenirken hızlıca sıkılabiliyor ve sessiz kitaplar tekrar okunabilme özelliğiyle can sıkıntısının önüne geçiyor.
Sessiz kitaplar, genellikle okul öncesi dönemde yer alan çocuklara öneriliyor. Tabii, yaratıcılığını ve hayal gücünü geliştirmek isteyen daha büyük çocuklar ve yetişkinler de sessiz kitaplardan destek alabiliyor.
Sessiz kitaplarla ilgilenmek çocukları nasıl geliştiriyor?
Temelde hayal etmenin değerine odaklanan sessiz kitaplar, çocukların gelişim döneminde bir yıldız gibi parlıyor. Bu kitaplar, çocuklara pek çok yarar sunarak ebeveynlerin ve öğretmenlerin de hayatına dokunuyor.
Sessiz kitap okuyan çocuklar, hem bilinçli hem de bilinçsiz bir şekilde hikaye anlatma becerilerini geliştirebiliyorlar. Bu kitapların içindeki görselleri dikkatlice inceleyen çocuklar, bu görsellere bağlı kalarak farklı olay örgüleri anlatıyorlar. Görsel kullanımıyla hikaye yaratılmasının altında hayal kurma, algılama, konuşma ve dramatize etme gibi beceriler yatıyor. Sessiz kitap okuyan minik bireyler, düzenli olarak bu yeteneklerini geliştiriyorlar.
Her çocuk herhangi bir sessiz kitaba farklı şekillerde yaklaşabiliyor. Bu yaklaşım, temelde çocukların yaratıcılığına uzanıyor. Sözlü anlatım becerisiyle hayal dünyasını bir araya getiren çocuklar, farkında olmadan yaratıcılıklarını geliştiriyorlar. Bu aktiviteyi bir rutin haline getiren bireyler, her alanda kullanabilecekleri yaratıcılıklarını yetişkinlik dönemlerine hazırlıyorlar.
Sessiz kitaplardaki görsellere bağlı kalan çocuklar, bu görsellerle kendi iç dünyaları arasında ilişki kuruyorlar. Kurulan bu ilişki, çocukların tasarladıkları hikayelerle somut bir şekilde anlaşılabiliyor. Bir başka deyişle, ebeveynler, bakıcılar ve öğretmenler bu hikayeleri dinleyerek çocukların düşünceleri, ihtiyaçları, istekleri, duyguları ve problemleriyle ilgili çıkarım yapabiliyorlar.
Toplu bir şekilde yürütülebilen sessiz kitap okuma aktivitesi, çocukların tartışma ve iletişim yeteneklerini geliştirebiliyor. Örneğin, sınıf ortamında her çocuğun belirli bir sessiz kitaptan farklı hikayeler çıkartması sonucunda ciddi bir tartışma ortamı yaratılabiliyor. Bu ortamda çocuklar birbirlerinin yorumlarını dinleyerek farklı bakış açılarıyla tanışabiliyorlar. Farklı bakış açıları, her çocuğun kendi içine dönmesinin ve fikirlerini sorgulamasının kilidini açıyor. Sessiz kitaplarla beslenen tartışma ve iletişim becerileri, aslında çocukları yetişkinlikteki iş hayatına erkenden hazırlamaya başlıyor.
İlginizi çekebilir: Çağımızın teknoloji çılgınlığında çocuklara kitap okumayı sevdirmek mümkün mü?
