Sigarayı bırakmanın sağlığınıza uzun vadeli pek çok faydası olacaktır. Ancak baş ağrısı, kabızlık ve uykusuzluk gibi bazı kısa vadeli yoksunluk belirtileri yaşayabilirsiniz. Bu belirtilerin kontrol altına alınması için yardıma ihtiyacınız varsa doktorunuza danışın.
Sigara içmenin sağlığınız üzerinde çeşitli olumsuz etkileri vardır ve bunlar arasında kanser ve kalp hastalıkları gibi pek çok ciddi rahatsızlığın artan riski de mevcuttur. Ayrıca erken ölüme sebep olabilir. Bu riskler sigarayı bırakmak için iyi sebepler olabilirler ancak yoksunluk belirtilerinden dolayı bırakma süreci bazı insanlar için zor olabilir. Yoğun nikotin isteği, huzursuzluk ve baş ağrıları en yaygın görülen belirtiler arasındadır. Sigarayı bırakmak zorlu olabilse de fiziksel ve ruhsal sağlığınız için faydaları vardır.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
İçindekiler
Sigarayı bırakmanın faydaları nelerdir?
Bağımlılık döngüsü sona erer: Sigarayı bıraktıktan bir ay sonra beyninizdeki nikotin reseptörlerinin büyük kısmı normale dönecektir ve bu da bağımlılık döngüsünü kıracaktır.
Daha iyi dolaşım: Kan dolaşımı sigarayı bıraktıktan 2-12 hafta sonra iyileşmeye başlar. Bu da fiziksel aktiviteleri daha kolay hale getirir ve kalp krizi riskini azaltır.
Tat ve kokuda iyileşme: Sigara içmek ağız ve burundaki sinir uçlarına hasar verir ve bu nedenle tat ve koku duyusu azalır. Sigarayı bıraktıktan 48 saat sonra sinir uçları gelişmeye başlarlar ve bu nedenle tat ve kokuda iyileşmeler ortaya çıkar.
Daha fazla enerji: Daha iyi nefes ve fiziksel aktivite ile birlikte bedeninizdeki oksijen artışı size daha fazla enerji verir.
Bağışıklık sistemini güçlendirir: Sigarayı bırakmak dolaşımı iyileştirir, oksijen düzeylerini arttırır, inflamasyonu azaltır. Bunlar bağışıklık sisteminizi güçlendirirler ve soğuk algınlığı ve diğer hastalıklar ile savaşmanızı kolaylaştırırlar.
Daha temiz dişler ve ağız: Sigara dişleri sarartır, ağzı kokutur ve oral enfeksiyon riskini arttırır. Bıraktıktan bir hafta sonra ağzınızda farkı hissetmeye başlayacaksınız.
Cinsel hayatta iyileşme: Sigara cinsel hayatınıza zarar verebilir. Erkekler iktidarsızlık riskini arttırır ve kadınlarda ise cinsel işlev kayıplarına yol açar çünkü vajinal ıslanma ve orgazm sıklığı üzerinde etkilidir.
Kanser riskinde azalma: Sigarayı bıraktıktan sonra bu etkinin görülmesi bir kaç sene alabilir ancak aşağıdaki kanser türlerinin riskinde azalma olacaktır:
- akciğer kanseri
- yemek borusu kanseri
- böbrek kanseri
- mesane kanseri
- pankreas kanseri
İlginizi çekebilir: Sigarasız hayatın püf noktaları
Sigarayı bırakmanın yan etkileri
Sigarayı bırakmanın yan etkileri bazılarında aşırı olabilir. Pek çok insan yoksunluk sürecinde grip olmuş gibi hisseder. Çünkü sigara bedendeki tüm sistemleri etkiler. Bıraktığınız zaman, bedenin nikotinsiz kalmaya alışması gerekir. Ancak bu yan etkilerin sadece geçici olduklarını unutmamak gerek.
Baş ağrıları ve bulantı: Sigara bedeninizdeki her sistemi etkiler. Baş ağrıları, bulantı ve diğer fiziksel belirtiler nikotin bedeninizden çıkarken yaygın görülürler.
El ve ayaklarda karıncalanma: Dolaşım iyileşirken el ve ayaklarda karıncalanmalar hissedebilirsiniz.
Öksürük ve boğaz ağrısı: Akciğerleriniz balgam ve diğer atıklardan kurtulurken öksürük oluşabilir ve bunun yanında boğaz ağrıları olabilir.
İştahta ve kiloda artış: Sigarayı bırakınca yaşanan enerji artışı iştahınızın da artmasına sebep olur. Bazı insanlar sigara tüketmek yerine yemek tükettikleri için de kilo alma eğiliminde olurlar.
Nikotin isteği: Bedeniniz sigara içerken nikotine bağımlıdır. Onsuz kalırsa isteyecektir. Bu istek özellikle ikinci ve dördüncü haftada zirve yapacaktır.
Huzursuzluk, sinir hali: Büyük bir değişimden geçiyorsunuz ve hem zihninizin hem de bedeninizin bağımlı olduğunuz bir şeyden kurtulmak için çaba gösterdiği kesin. Bu genellikle sinir ve huzursuzluk gibi duygulara yol açar.
Kabızlık: Nikotin ince bağırsakları ve kolonu etkiler. Nikotini almadığınız zaman bedeniniz onsuzluğa alışana kadar kabızlık yaşayabilirsiniz.
Anksiyete, depresyon ve uykusuzluk: Sigara içenlerde depresyon ve anksiyete riski daha fazladır ancak bunun sebebi tam olarak belli değildir. Daha iyi hissetmek için sigara içiyor olabilirsiniz. Sigarayı bıraktığınızda, kaygılı ve depresif olabilirsiniz. Uykusuzluk da çok yaygındır. Depresyon ciddi bir rahatsızlıktır. Bu nedenle bir tıp profesyoneli ile konuşmak ve terapilerden, ilaçlardan faydalanmak faydalı olur. Doktorun önerdiklerine ek olarak omega-3 takviyeleri, akupunktur, masaj terapisi ve meditasyon da faydalı olabilir.
Konsantrasyon zorluğu: Sigarayı bırakmanın tüm diğer yan etkileri, başlarda konsantre olmayı çok zor hale getirirler.
Ağız kuruluğu: Sigara içmek ağız kuruluğunun yaygın bir sebebidir. Yoksunluk sürecindeki stres ve kaygılar da bunun artmasına sebep olabilirler.
Sigarayı bırakma sürecinde olanlar
- Bıraktıktan 20 dakika sonra kalp ritmi düşer. Sigara tansiyonu ve kalp ritmini yükseltir. Kalp ritminiz son sigaranızdan 20 dakika sonra düşecektir.
- 8-12 saat sonra kan karbonmonoksit değerleri düşer. Karbonmonoksit arabaların egzozundan çıkanla aynı gazdır. Kalp ritminin artmasına ve nefes darlığına sebep olur. 8-12 saat içerisinde kanınızdaki karbonmonoksit düzeyi azalır ve oksijen düzeyi artar.
- 48 saat sonra tat ve kokuda iyileşmeler olur. Sigara kaynaklı sinir hasarları iyileşmeye başlarlar ve bu da tat ile kokuda iyileşme sağlar.
- 2-3 hafta sonra kalp krizi riski azalır. Dolaşımdaki iyileşme, daha düşük tansiyon ve kalp ritmi, daha iyi oksijen düzeyleri ile akciğer işlevleri, kalp krizi riskinde azalma sağlarlar.
- 1-9 ay sonra nefes darlığı ve öksürükler azalır. Öksürme, nefes darlığı ve sinüs tıkanması azalır. Genel olarak daha enerjik olursunuz.
- Sigarayı bıraktıktan 1 sene sonra kalp hastalığı riski yarı yarıya azalır. Sigara içmek kalp hastalığı riskini ciddi şekilde arttırır.
- Bıraktıktan 5 yıl sonra inme riski azalır. Ne kadar uzun süre ve ne düzeyde içtiğinize, ayrıca genel sağlığınıza bağlı olarak, inme riskiniz sigarayı bıraktıktan 5-15 sene sonra hiç içmemiş biriyle aynı olacaktır.
- Bıraktıktan 10 yıl sonra akciğer kanseri riskiniz hiç içmemiş birisininki kadar olacaktır. Akciğer kanserinden ölme riskiniz de hiç içmemiş birisi ile aynı olacaktır. Diğer kanserlerin ortaya çıkma ihtimalini de ciddi şekilde azaltır.
- Bıraktıktan 15 yıl sonra kalp hastalığı riskiniz hiç içmemiş birisiyle aynı olacaktır. Kolesterol düşer, kan incelir ve tansiyonunuz daha düşük olur.
Sigarayı bırakmak ve e-sigarayı bırakmak aynı etkiyi mi yaratır?
E-sigaralar iki kötünün iyisi olarak görülüyorlar. Tütünden daha az zararlı olabilir ancak nikotin ve başka toksik kimyasalları almanıza sebep olur. Bazı e-sigaralarda nikotin olmadığı söylense de nikotin içerdikleri görülüyor. Bu nedenle onu bırakmak sigara kadar zorlu olabilir.
Bırakmanıza yardımcı olacak bir doktor bulun: Doktorunuz sigarayı bırakmanıza yardımcı olabilir. Bırakmaya hazırsanız onunla görüşün. Bırakmanıza yardımcı olacak ilaçlar önerebilir veya size benzer insanlar ile bir araya gelmenizi sağlayabilir.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
İlginizi çekebilir: Sigarayı bıraktıktan sonra kötü hissetmenin sebepleri
Kaynak: Healthline
