Sıcacık, rahat yatağımızdayız, alarm sesiyle gözlerimizi ovuşturuyoruz. Alarmı kapamak için telefonumuza uzanıyoruz. Sonra aklımız mesajlara ve maillere gidiyor; Instagram, Twitter, bir de hava durumuna bakalım derken, bir bakmışız biz uyurken olup bitenlerde kaybetmişiz kendimizi. Ancak gözümüzü açtığımızda elimize ilk aldığımız şey olan telefonun akıl sağlığımıza, beynimize, vücudumuza ve güne başlarkenki motivasyonumuza etkisini bilseydiniz, bu bağımlılığınızdan bir an önce kurtulmak isterdiniz. ABD’deki IDC Research’e göre, akıllı telefon kullanıcılarının yaklaşık yüzde 80’i uyandıkları ilk 15 dakika içinde telefonlarını kontrol ediyor. Gelin uyanır uyanmaz telefonunuzu kontrol etmenin bizi nasıl etkilediğine birlikte bakalım!
İçindekiler
1. Stresi ve kaygı bozukluğunu arttırıyor
Mesai saatleri dışında iş maillerinizi kontrol etmenizin akıl sağlığınızı kötü etkilediğini ve dahası maillere ne kadar seyrek bakarsanız daha az stresli olacağınızı biliyor muydunuz? Kalifornyalı Psikiyatrist Dr. Nikole Benders-Hadi’ye göre, uyanır uyanmaz telefonlarımızı elimize almak ve daha ayılmadan yoğun dış uyaranlara maruz kalmak, bizi daha stresli hale getirir ve daha güne karışamadan olanlar karşısında bitkin hissederiz.
İsveç’deki Gothenburg Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma, 20’li yaşlardaki kişilerde yüksek oranda telefon kullanımının cinsiyet farkı gözetmeksizin artan depresyon vakaları ile doğrudan ilişkili olduğu ortaya koydu. Sizce de bu durum endişe verici değil mi?
2. Hem zamanınızı hem de dikkatinizi gasp ediyor
Yüzlerce kişinin bir anda evinize girdiğini, hepsinin fikirlerini ve taleplerini durmaksızın size anlattıklarını düşünün. Buna maruz kalmak ister miydiniz? Cevabınız hayırsa, tek bir cihazla bu karmaşayı ve bilgi kirliliğini zihnimize bile bile davet ettiğimizin farkında mıyız? Sizden istenilenler, reklamlar, kötü haberler…Bu şekilde hem düşünceleriniz berraklığını yitiriyor hem de zaman algınızı kaybedebiliyorsunuz. Bir anda geç kaldığınızı fark edip işe yetişmek için yatağınızdan fırlıyor, güne koşuşturmalı ve stresli başlıyorsunuz.
3. Odaklanma becerinizi köreltiyor
New York Times’ın en çok satan yazarı Julie Morgenstern Never Check Email In the Morning: And Other Unexpected Strategies for Making Your Work Life Work kitabında, uyanır uyanmaz bildirimlere ya da maillere bakmamızın dikkat dağınıklığına yol açtığını, her yerden çıkan bilgilerin, sizden beklenenlerin, problemlerin ucu bucağı olmadığını söylüyor. Zihnimizi gerekli gereksiz bu kadar uyarıcıya maruz bırakmanın odaklanma yeteneğine zararının büyük olduğunu ve görevleri önceliklendirme becerimizi körelttiğinin altını çiziyor.
Beynimiz dopamin salgılayacak davranışları stimüle edecektir. Bizi keyifli ve güvende hissettiren nörotransmitter dopamin internette dolaştığınız, mesajlaştığınız, paylaşımlarda bulunduğunuz bu zaman diliminde oldukça fazla salgılanır. 6 yaşındaki çocukla şekerin ilişkisi nasılsa, beyinle dopamin arasında da benzer bir ilişki vardır. Yani, beyin bu davranışta bulunarak kolayca iyi hissedeceğini bilir ve ne zaman zorlu ya da daha az stimüle edici bir görevle karşılaşsa benzer davranışları gösterir.
Beyinle savaş kolayca kazanılacak bir şey değildir. Gözümüzü ilk açtığımızda gördüğümüz şeyin telefon olmaması bizi daha çok ana odaklanmaya iter. Nasıl hissettiğimize odaklanarak, anın tadını çıkarabiliriz ya da telefonumuzda bizi bekleyen maillerin, Instagram fotoğraflarının, bildirimlerin bize kendimizi nasıl hissetmemiz gerektiğini söylemelerine izin veririz.
Peki sabah rutinimizden telefonu nasıl çıkaracağız? Sabahları daha basit ihtiyaçlarımıza odaklanabiliriz. Duşumuzu alabilir, ne giyeceğimize karar verebilir, hedeflerimize ulaşmamızı sağlayacak adımları yazabiliriz. Kendimize vakit ayırarak, meditasyon yaparak güne başlarkenki bu dinginliğimizi ve iyi olma halimizi hatırlayıp, zorlu görevler karşısında bu hissi koruyabiliriz. Egzersiz yaparak ufak esneme hareketleriyle kaslarımızı açabilir ve güne daha dinç başlayabiliriz. Telefonu direkt eline almanın aksine bu aktiviteler stresi azaltır. Beynimizi bizi daha az uyaran şeylere alıştırmak dikkat kaybını önler ve bizi bekleyen bol koşuşturmalı güne daha dinç, kontrollü ve farkındalığımız yüksek biçimde hazır olmamızı sağlar!
