Yaşam kalitesi, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından “Hedefleri, beklentileri, standartları, ilgileri ile bağlantılı olarak, kişilerin yaşadıkları kültür ve değer yargıları bütünü içinde durumlarını nasıl algıladıkları” şeklinde tanımlanmaktadır. Yaşam kalitesi; “Yaşam şartları içerisinde elde edilebilecek kişisel doyumun seviyesini etkileyen, hastalıklara ve günlük yaşamın fiziksel, ruhsal ve toplumsal etkilerine verilen kişisel tepkileri gösteren bir kavram” şeklinde de tanımlanabilmektedir.
Günümüzde tıp alanındaki hemen hemen her girişimde veya tedavide yaşam kalitesinin de değerlendirilmesine yönelik artan bir çaba gösterilmektedir.
Aslında “yaşam kalitesi” kavramı, çok eski zamanlara dayanmaktadır, sadece o zamanlarda kelime olarak “iyilik hali” kullanılmıştır. Aristo, (M.Ö. 384-322), insanların “iyi bir yaşama” sahip olmaları için gerekli olan konulara değinen ilk filozoflardandır.
Modern tıbbın babası Hipokrat da hekimlere, hastaları tedavi etmelerinin yanında iyilik hallerinin korunmasının önemini öğretmiştir. Tıp dünyasında “yaşam kalitesi” terminolojisi, ilk olarak 1966 yılında Elkington tarafından kronik diyaliz ve transplantasyon prosedürleri ile ilgili olarak kullanılmıştır.
Yaşam kalitesi, pek çok alanı kapsayan çok faktörlü bir kavramdır. Fiziksel boyut, sosyal boyut, psikolojik boyut, iş (çalışma ortamı) boyutu gibi alt bileşenleri olduğu söylenebilir.
Yaşam kalitesi konusu, pozitif psikolojinin yoğun olarak çalıştığı konulardandır. Yaşam kalitenizi iyileştirmek egzersiz yaparak sizin elinizdedir (fiziksel ve psikolojik boyut), arkadaşlarınızla vakit geçirerek sosyal açıdan mutlu olmanız sizin elinizdedir (sosyal ortam).
Sevgiler…
Daha fazla okumak için:
1. Müezzinoğlu, T. Yaşam kalitesi. Üroonkoloji Bülteni. 2005; 1: 25-29.
2. Pennacchini, M., Bertolaso, M., Elvira, MM., De Marinis, MG. A brief history of the Quality of Life: its use in medicine and in philosophy. Clin Ther. 2011; 162 (3): e99-e103.
3. Ostenfeld, E. Aristotle on the Good Life and Quality of Life. In: Nordenfelt L. (eds) Concepts and Measurement of Quality of Life in Health Care. European Studies in Philosophy of Medicine 1. 1994, 47. Springer, Dordrecht.
4. Badash, I., Kleinman, N.P., Barr, S., Jang, J., Rahman, S., Wu, B.W. Redefining Health: The Evolution of Health Ideas from Antiquity to the Era of Value-Based Care. Cureus 2017; 9 (2): e1018. DOI 10.7759/cureus.1018.
5. Salvador-Carulla, L., Lucas, R., Ayuso-Mateos, JL., Miret, M. Use of the terms “Wellbeing” and “Quality of Life”in health sciences: A conceptual framework. Eur. J. Psychiat. 2014; 28 (1): 50-65.
6. Post MWM. Definitions of Quality of Life: What Has Happened and How to Move On. Top Spinal Cord Inj Rehabil. 2014; 20 (3): 167–180.
7. Bickenbach J. WHO’s Definition of Health: Philosophical Analysis. Springer Science+Business Media Dordrecht. T. Schramme, S. Edwards (eds.), Handbook of the Philosophy of Medicine, 2015. DOI 10.1007/978-94-017-8706-2_48-1.
İlginizi çekebilir: Yaşam enerjinizi yükseltmek için yapabileceğiniz en iyi şey: QiGong ile tanışın
