Begonya, saksıda bakması en kolay bitkilerden bir tanesidir. Begonyalar, tropikal ve subtropikal bitkiler olduğu için sıcaktan hoşlanırlar. Pek çok begonya çeşidi sıcak ortamda olup kısmen güneş alan bir pencere kenarında yetiştirildiklerinde harika bir gelişim gösterirler.
Begonyaların tek yıllık olan çeşitleri hızlı bir şekilde büyür ve çiçek açar. Rengarenk çiçekleri olan begonyalar genelde düzenli sulama, yeterli güneş ışığı ve drenajı iyi toprak gibi şartlar sağlandığında yeterince sağlıklı ve canlı olup ekstra bir bakım gerektirmez. Begonyaya dair merak ettiğiniz her şeyi ve begonya bakımında dikkat etmeniz gereken püf noktalarını bu yazıda okuyabilirsiniz.
İçindekiler
Begonya Nedir?
Begonya, oldukça az bakım gerektiren ve uzun süre çiçek açan bir bitkidir. Begonyaların çiçek açması yazdan sonbaharın sonlarına doğru gerçekleşmekte ve bu dönem genelde haftalarca sürmektedir. Begonyalar çeşidine göre belli bir süre çiçek açabilecekleri gibi yıl boyu da çiçek açabilirler. Tropikal bitkiler olan begonyalar genelde iç mekan bitkisi olarak yetiştirilir. Bununla birlikte begonyaları bahçe düzenlenmesinde kullanmak da mümkündür. Begonyanın genel özellikleri ve ihtiyaçları şu şekildedir:
- Botanik adı: Begonia
- Aile: Begoniaceae
- Türü: Tropikal, yaprak dökmeyen, bir yıllık
- Olgunlaştığında ulaştığı ölçüler: 15-45 cm
- Güneş isteği: Kısmi, gölgeli
- Toprak isteği: Nemli, zengin, hafif asidik
- Toprak pH’ı: 5,7 – 6,2
- Çiçeklenme dönemi: Değişiklik gösterir
- Çiçek rengi: Pembe, kırmızı, beyaz, sarı, turuncu
- Kökeni: Güney ve Orta Amerika, Afrika, Güney Asya
- Toksisite: Kökleri bazı hayvanlar için zehirli olabilir.
Begonya Nasıl Bakılır?
İç mekanda begonya bakmak için en önemli faktör, bitkiye yeteri kadar güneş alabileceği bir ortam sağlamaktır. Çoğu iç mekan bitkisi gibi doğrudan güneş ışığı almayan aydınlık yerleri tercih eden begonya ortam neminin yüksek olmasından hoşlanır. Sık olmayacak şekilde düzenli sulamaya ihtiyaç duyan begonyaları çiçekleri solduktan sonra budamak önemlidir. Begonya bakımında dikkat etmeniz gereken noktalar genel olarak şu şekildedir:
Işık isteği
İç mekanda saksıda bakılan begonyalar aydınlık ortama ihtiyaç duysalar da doğrudan güneş ışığı almayı sevmezler. Bu nedenle begonyalarınıza genel olarak aydınlık bir odada ve üzerlerine güneş ışığı gelmeyecek şekilde bakabilirsiniz. Bununla birlikte dış mekanda bakılan begonya türleri genelde tamamen veya kısmen gölge olan yerleri sevdikleri için bitkilerin çok fazla güneş ışığı almaları, narin yapraklarının solmasına ve renklerinin soluklaşmasına neden olabilir.
Su isteği
Begonyalarınızı haftada bir kez iyice sulamanız yeterli olacaktır. Bitkilerinizi tekrar sulamadan önce toprağın birkaç santimlik kısmının kuruyup kurumadığını kontrol edebilir ve kuruluk varsa sulama yapabilirsiniz. Aşırı sulama begonyalarda kök çürümesine neden olabileceği için bitkilerinizi çok fazla sulamamaya dikkat etmelisiniz.
Toprak isteği
Begonyalar hafif asidik, drenajı iyi ve organik madde bakımından zengin topraklardan hoşlanır. Besin bakımından zengin torf bazlı topraklar begonya saksısı için uygundur. Ayrıca fazla suyun kolayca atılması için drenajı iyi bir saksı karışımı seçilmesi önemlidir.
Sıcaklık isteği
Begonya için genel olarak 18-25℃ arasındaki iç mekan sıcaklığı uygundur. Dış mekanda bakılan begonyalar ise genelde serin yaz akşamlarını tolere edebilse de gündüzlerin ve gecelerin soğumasıyla birlikte dinlenme dönemine geçecektir.
Nem isteği
Begonya, tropikal ve subtropikal iklim bitkisi olduğu için yüksek nemi sever. Bu nedenle ortam neminin yüzde 50’nin üzerinde olması gerekir. Kışın iç mekanda havanın kuru olması halinde saksının yanına içi su dolu kap koymak veya hava nemlendirici cihaz kullanmak gerekli olabilir.
Gübre isteği
Begonyanın gübre isteği çeşidine göre farklılık gösterecektir. İç mekanda bakılan begonyalarda genelde suda çözünebilir gübrelerin seyreltilerek kullanılması yeterli olmaktadır. Yumrulu begonya gibi begonya çeşitlerinde ise biraz daha fazla gübre kullanmak ve bitkileri çiçeklenme dönemi boyunca ayda iki kez balık gübresi gibi 5-1-1 gübre ile beslemek gerekebilir. Ancak çok fazla gübre kullanmak bitkiye zarar verebileceği için gübreyi seyreltip torf ile karıştırmak faydalı olabilir.
Begonya Nasıl Çoğaltılır?
Begonyayı yapraklarını, rizomlarını veya yumru köklerini keserek çoğaltabilirsiniz. Begonyanızı yapraklarını keserek çoğaltacaksanız, kestiğiniz yeri kök verene kadar doğrudan güneş ışığı almayan bir yerde suya koyun. Ardından kökler oluşmaya başlayınca toprağa dikin. Rizomlardan veya yumru köklerden begonya üretecekseniz, kestiğiniz kısımları nemli bir saksı toprağına hafifçe bastırabilirsiniz. Bunu yaptıktan sonra birkaç hafta içinde bitkinin büyümeye başladığını görmelisiniz.
Begonya Nasıl Budanır?
Ilıman bölgelerde begonyaları budamak için en iyi mevsim ilkbahar ya da yaz başıdır. Daha soğuk yerlerde ise sonbaharda budama yapılabilir. Begonyalarınızı aşağıdaki adımları izleyerek kolayca budayabilirsiniz.
Begonyanızı daha güzel görünmesi için budayacaksanız, bitkinin daha fazla çiçek açması için ana gövdede büyüyen sapların ucunu iki parmağınız arasında sıkıştırarak budayın. Bu sayede bitkinin daha dolgun hale gelmesi sağlanır. Ayrıca bitkiye şekil vermek için dağınık duran sapları kesebilirsiniz.
Begonyanızı küçültmek için budamak istiyorsanız, bitkinin ana gövdesini toprağın üzerinde 15 cm kalacak şekilde kesin ve 5 cm’den uzun olan yan sürgünler varsa bunları da kesin. Bu sayede bitkinin boyutu küçülecek ve daha az çiçek verecektir. Büyümeyi teşvik etmek için ise ana gövdenin yarısı ila üçte birlik bir kısmının kesilmesi ve 10 cm’den uzun olan yan sürgünlerin kesilmesi gerekecektir.
Begonyanızı sağlıksız göründüğü için budamak istiyorsanız, öncelikle bitkinin ölü, hastalıklı veya zarar görmüş yapraklarını ve saplarını kesin. Ardından bitkide dağınık görünen sapları kesin. Bu sayede begonyanızın enerjisini sağlıklı kısımlarına yönlendirmesine yardımcı olabilirsiniz.
Begonya Nasıl Çiçek Açtırılır?
Begonyalarınızın çiçek açmamasının pek çok nedeni olabilir. Begonyalarınızın çiçek açmasını desteklemek için şu noktalara dikkat edebilirsiniz:
- Bitkinizi düzenli olarak sulamaya özen gösterin. Aşırı sulama begonyalar için zararlı olsa da az sulama da bitkinin çiçek açamamasına neden olabilir.
- Güneş ışığına dikkat edin. Begonyalar aydınlık ve doğrudan güneş ışığı almayan yerleri sevseler de sabahın erken saatlerinde güneş ışığına maruz kalan begonyalar daha fazla çiçek açabilir.
- Toprağın hafif olmasına dikkat edin. Ağır ve killi topraklar, begonyaların yeterince çiçek açamamasına neden olabilir.
- Ölü yaprakları ve çiçekleri kesin. Begonyanın çiçek açmasını desteklemek için kötü görünen yaprakların ve çiçeklerin bulunduğu dalları kesebilir ve bitkinin yeni çiçek üretmesini sağlayabilirsiniz.
- Hava sıcaklığına dikkat edin. 10℃’nin altındaki sıcaklıklar begonyalar için çok düşüktür. Bu nedenle ortam sıcaklığının 10℃’nin altına düşmemesine özen gösterin.
- Gübrelemeyi unutmayın. İki haftada bir olacak şekilde gübreleme yaparak bitkinizin çiçek açmasını destekleyebilirsiniz. Ancak toprağı kurumuş bitkilere gübre vermeden önce sulamayı unutmayın. Kuru toprağa gübre vermeniz, bitkinin yanmasına neden olabilir.
İlginizi çekebilir:
- Benjamin Çiçeği Bakım Kılavuzu
- Areka Palmiyesi Bakım Kılavuzu
- Aloe Vera Bakım Kılavuzu
- Antoryum Bakım Kılavuzu
- Afrika Menekşesi Bakım Kılavuzu
- Difenbahya Bakım Kılavuzu
