Çeyiz Parası Şartları – Nasıl Alınır?

Bu yazımızda çeyiz parasından detaylı olarak bahsedeceğiz. Konunun biraz sıkıcı olduğunu kabul ediyoruz fakat sonradan bir şeyleri atlamanızı istemeyiz. İsterseniz ilk önce çeyiz parası nedir, çeyiz parasını kimler alabilir sorularından başlayalım. Sonrasında çeyiz parası ne kadar, şartları ve başvuru için gerekli olan evraklar nelerdir gibi akıllara takılan diğer soruları yanıtlayalım.

Çeyiz Parası Nedir?

Evlenme ödeneği(halk arasında çeyiz parası ya da evlilik yardımı olarak da geçer), 2008 yılında çiftlerin evlilik masraflarını karşılamak için hayata geçilirmiş olan bir uygulamadır. Çeyiz parasının tam karşılığı ise şudur: Devletin, destek amacıyla anne veya babasını kaybettiği için yetim aylığı alan kadınlara, evlenecekleri zaman aldıkları aylığın 12 veya 24 katı kadar yaptığı toplu ödeme.

Çeyiz Parasıyla Çeyiz Hesabı Aynı Şey Mi?

Çeyiz parası ile çeyiz hesabı aynı şeyler değildir. Fakat bu iki kavramın sıklıkla birbirine karıştırıldığını söyleyebiliriz.

Devlet çeyiz hesabı 2016’nın başlarında yürürlüğe giren, evlenmeden en az 3 yıl önce açtırdığınız bir banka hesabına düzenli olarak para yatırmanız ve evliliğin gerçekleşmesi halinde; devlet tarafından toplam tutarın %20’si ya da %25’i oranında verilen primdir. Yani çeyiz hesabı, bireysel emeklilik uygulamasının farklı bir versiyonu gibi düşünülebilir. Eğer çeyiz hesabı hakkında daha fazla bilgi almak istiyorsanız, şu yazımızı okuyabilirsiniz: Tüm Detaylarıyla Çeyiz Hesabı ve Çeyiz Desteği.

Çeyiz Parası Şartları

Çeyiz Parasını Kimler Alabilir?

Çeyiz parasına başvurmak isteyen kadınların iki temel şartı sağlaması gerekiyor:

• Anne veya babasını kaybettiği için yetim parası alıyor olması,
• Sigortalı bir işte çalışmıyor olması.

Fakat bu noktada değinmemiz gereken önemli birkaç detay daha var: Dul eşin tekrar evlenmesi halinde; çocukları çeyiz parası haklarını kaybetmektedir. Yani çeyiz parası için başvuruda bulunamazlar. Ayrıca sigortalı çalışan bir kadının işten ayrılması durumunda çeyiz parasına başvuruda bulunabilmesi için tekrardan yetim aylığını bağlatmış olması gerekiyor.

Bu haktan erkeklerin yararlanamadığını da belirtelim.

Çeyiz Parası için Yaş Sınırı Var Mı?

Hayır, çeyiz parası başvuru şartları arasında bir yaş sınırı maddesi bulunmuyor.

Çeyiz Parasına Ne Zaman Başvurulmalı?

Çeyiz parasını almaya hak kazanan biriyseniz evlendikten sonra, 5 yıl içerisinde evlenme ödeneği için başvuruda bulunabilirsiniz. (Belki gözünüzden kaçmıştır diye tekrar edelim: Nikah kıyılmadan başvuruda bulunamıyorsunuz.) Yani 5 yılı aşan sürelerde hakkınız zaman aşımına uğrayacağından başvuruda bulunsanız bile evlenme ödeneği alamıyorsunuz. Örneğin 1 Ocak 2020’de evlendiğiniz takdirde 1 Ocak 2025 tarihine kadar başvurunuzu tamamlamanız gerekiyor.

Çeyiz Parası için Nereye Başvurulur?

Öncelikle şunu belirtelim: Çeyiz parası başvuruları internet üzerinden yapılamıyor. Bu yüzden çeyiz parası başvurunuzu bağlı olduğunuz SGK’ya veya SGK il müdürlüklerine elden veya posta yoluyla yapmanız gerekiyor.

Fakat eğer yetim aylığınızı Emekli Sandığı üzerinden alıyorsanız ve aylık maaşını aldığınız ebeveyn 1 Ekim 2008’den önce kamu görevlisi olduysa; çeyiz parası başvurusunu Ankara SGK Kamu Görevlileri Emeklilik İşlemleri Daire Başkanlığı’na yapmanız gerekiyor. (Siz yorulmayın diye açık adresi de yazalım: Sağlık, Mithatpaşa Caddesi No: 7 Çankaya/Ankara. Google Maps üzerinden görüntülemek için şu linki kullanabilirsiniz: SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Pek çok internet sitesinde kurumun adresinin Müdafaa Caddesi üzerinde olduğunu görebilirsiniz ancak bu adres güncel değil.)

Eğer hak sahibi olduğunuz kişi bu tarihten sonra memur olmuşsa yine bağlı olduğunuz SGK il veya SGK il müdürlüklerine gidebilirsiniz.

Çeyiz Parası Başvurusu için Gerekli Evraklar Nelerdir?

Çeyiz parası başvurusu için gerekli evraklar şunlardır:

• Nüfus cüzdanı,
• Evlilik cüzdanı,
• Başvuruda bulunacağınız kuruma göre talep dilekçesi veya beyanname.

Fakat eğer evlenme tarihiniz, nüfus kütüğüne işlenmişse evlenme cüzdanınızın bir örneğini ilgili kuruma vermenize gerek yok.

Yetim aylığınızı SSK veya Bağkur’dan alıyorsanız talep dilekçesini şuradan indirebilirsiniz: SGK Gelir/Aylık/Ödenek Talep Dilekçesi. (Çeyiz parası başvurusu için 5. maddede evlenme ödeneği seçeneğini işaretlemelisiniz.)

Yetim aylığınızı Emekli Sandığı’ndan alıyorsanız ise herhangi bir görevde çalışmadığınıza dair beyan örneğini şuradan indirebilirsiniz: Beyanname Örneği.

Eğer başvurunuzu postayla yapacaksanız dosyanıza evlilik cüzdanınızın ve kimliğinizin fotokopisini eklemeyi unutmayın. Ayrıca evrakların ilgili kuruma ulaşıp ulaşmadığını belgeleri yolladıktan birkaç gün sonra arayıp sormanızı öneririz.

Çeyiz Parası Nasıl Hesaplanıyor?

Çeyiz Parası Ne Kadar?

Çeyiz parasının ne kadar olduğunu şu şekilde öğrenebilirsiniz:

• Yetim maaşınız, 4/A(SSK) veya 4/B(Bağkur) üzerinden hesaplanıyor ve ödeniyorsa; alacağınız çeyiz parası, son aldığınız maaşınızın 24 katı olacaktır.
• Yetim maaşınız, 4/C yani Emekli Sandığı üzerinden hesaplanıyor ve ödeniyorsa; alacağınız çeyiz parası, son aldığınız maaşınızın 12 katı olacaktır.

Yani toplamda ne kadar evlenme ödeneği alacağınızı hesaplamak için son aldığınız yetim aylığınızı 12 ya da 24 ile çarpmanız yeterli olacaktır. Ayrıca ödenecek tutarın olan peşin olduğunu da belirtelim.

Eğer ekstra bir maddi desteğe ihtiyacınız varsa evlilik kredisine başvurabileceğinizi hatırlatalım. Evlilik kredisi hakkında detaylı bilgi almak veya şartları görmek için ise bu yazımızı okuyabilirsiniz: Evlilik Kredisi Şartları – Nasıl Alınır?.

Ek Ödemeler Çeyiz Parasına Dahil Edilir Mi?

Hayır, çeyiz parası hesaplanırken ödenen aylığın ek ödemeleri dışarıda tutulur. (Bu detay genellikle atlandığı için çeyiz parasının eksik ödendiği düşünülür.)

Çeyiz Parası Kaç Defa Alınabilir?

Çeyiz parası bir defaya mahsus olarak yetim aylığı alan kadınlara evlilik desteği olarak ödenmektedir. Boşanma ve yeniden evlenme durumunda ise tekrar ödenmemektedir. Yani her evlilik için ayrı ayrı çeyiz parası başvurusunda bulunamıyorsunuz. Fakat eğer ilk evliliğinizde çeyiz parasını talep etmediyseniz ve ikinci kez evleniyorsanız, başvuruda bulunmanızda bir sakınca yok.

Çeyiz Parası Geri Ödeniyor Mu?

Hayır, evlilik ödeneği (evlilik kredisinin aksine) devlet tarafından yeni evlenen kadınlara destek olunması amacıyla karşılıksız ve geri ödemesiz olarak verilmektedir.

Çeyiz Parası Dul Eşin Maaşını Etkiler Mi?

Merak edilen bir diğer konu ise yetim kadın çeyiz parasını aldığında dul eşin maaşında kesinti yapılıp yapılmayacağıdır. Normal prosedürlerde talep olmadığı sürece yetim aylığının tamamı dul eşe ödenmektedir. Fakat talep edilmesi halinde ise belli oranlarda yetim aylığı anne ve kızı için paylaştırılmaktadır. Bu durumda evlenme ödeneği alındığında annenin maaşında 12 veya 24 ay boyunca hak oranında bir miktar azalma olabilir.

Çeyiz Parası Hesaba Ne Zaman Geçer?

Çeyiz parasının kaç günde hesabınıza yatacağı, başvurunuz sonrasında ilgili kurumun yapacağı işlemlerin ne kadar süreceğine bağlıdır.

Kesin bir süre verememekle birlikte son dönemlerde resmi prosedürlerin daha hızlı sonuçlandığını ifade edebiliriz. Yani ortalama ödenme süresi 2 ile 3 ay arası diyebiliriz. (Başvurunuzu yaptığınız SGK şubesinin iş yoğunluğu fazla değilse paranız 1 ay içinde de hesabınıza geçebilir.)

Bu süreci daha kolay bir şekilde yönetmek adına SGK tarafından cep numaranıza gelen bildirim mesajlarını takip edebilir veya e-devlet üzerinden yapacağınız kontroller neticesinde paranın hesabınıza yatırılıp yatırılmadığını öğrenebilirsiniz.

Eğer yetim maaşınızı Emekli Sandığı’ndan alıyorsanız ise bu süre 3 ile 4 ay arasında oluyor. (Bunun sebebi başvuruların ve ödemelerin tek bir yerden yani Ankara’dan yapılması.)

Çeyiz Parası Nasıl Sorgulanır?

Çeyiz parasıyla alakalı sorgulama işlemlerini e-devlet sisteminde SGK Şahıs Ödemeleri Sorgulama kısmından veya ALO 170 üzerinden yapabilirsiniz.

Çeyiz Parası Hangi Bankadan Alınır?

Hesaplanan tutar, yetim maaşınızı aldığınız banka hesabına yatırılmaktadır.

Fakat yatırılan bu tutarı bankacılık sistemi üzerinden size veya başkasına ait olan başka bir banka hesabına aktaramıyorsunuz. Öte yandan eğer isterseniz e-devlet üzerinden SGK Şahıs Ödemeleri Banka Sistemi’ne banka hesabınızı ekleyerek ödemenizin o hesaba yapılmasını sağlayabiliyorsunuz.

Evlenince Yetim Aylıkları Kesilir Mi?

Evet, yetim aylıkları evlenince kesiliyor. Ayrıca iki yıldan önce boşanılması halinde çeyiz parasını aldığınız süre üzerinden 12 veya 24 ay geçmeden aylığınızı tekrar bağlatamıyorsunuz. (Bu süre kaç aylık çeyiz parası aldığınıza göre değişiyor.) Fakat bu süre zarfında sağlık hizmetlerinden prim ödemeden faydalanabiliyorsunuz.

Öte yandan eğer 01.10.2008 öncesinde bir Emekli Sandığı kamu görevlisinin hak sahibiyseniz 12 aydan önce boşanmanız durumunda 12 aydan eksik kalan süreye ait tutarı tahsil etmeniz gerekiyor. Aksi takdirde yetim aylığınızı yeniden bağlatamıyorsunuz.

Dipnot: Yukarıda detaylı bir şekilde aktardığımız bilgiler, zaman içerisinde kanuni değişiklikler dolayısıyla geçersiz kılınmış olabilir. Size ilettiğimiz bilgileri belirli periyotlarda güncelliyor olsak da siz yine de başvuru öncesinde güncel bilgileri ilgili kurumlardan teyit etmeyi lütfen ihmal etmeyin.